“HEART” – “YURAK” SO‘ZLI METAFORALARNING INGLIZ VA O‘ZBEK TILLARIDAGI KOGNITIV TAHLILI
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V4SI10Y2024N31Kalit so'zlar
metaforik ifodalar, konseptual metafora, “yurak” so‘zi, lingvistik iboralar, madaniy konseptlarni taqqoslash, kognitiv lingvistika.Annotasiya
Ushbu maqola ingliz va o‘zbek tillarida “yurak” so‘ziga asoslangan metaforalarning mazmuni va ulardan foydalanishni o‘rganadi. Unda ingliz tilidagi “yurak” bilan bog‘liq metaforik ifodalar va ularning o‘zbek tilidagi muqobillari tahlil qilinadi. Tadqiqot asosan, ushbu metaforik ifodalar shakllangan konseptual metaforalar hamda ularni anglash va tasavvur qilish usullari orqali ikki til o‘rtasidagi o‘xshashlik va farqlarni ko‘rsatishga qaratilgan. Shuningdek, unda “yurak” so‘ziga asoslangan metaforalarning shakllanishida va mazmunini tushuntirishda inson tanasidagi tajribalar qanday rol o‘ynashi o‘rganiladi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, tadqiq etilgan metaforalarning tushunilishi va namoyon bo‘lishi qo‘llanilgan lingvistik iboralar hamda ular yaratgan konseptual metaforalarga ko‘ra farq qiladi. Shunga qaramay, natijalar tanaga asoslangan inson tajribasini metafora orqali tadqiq qilishning yagona usuli mavjudligini tasdiqlaydi.
Manbalar
1. Barcelona A. “On the systematic contrastive analysis of conceptual metaphors: case studies and proposed methodology”. In M. Pütz, S. Niemeier and R. Dirve (eds.), Applied Cognitive Linguistics II: Language Pedagogy. – Berlin: Mouton de Gruyter. 2001. – P. 117-146.
2. Barcelona A. and C. Soriano ‘Metaphorical Conceptualization in English and Spanish’. European Journal of English Studies. 2004. – P. 295-307.
3. Hanan A. A Contrastive Study of Conceptual Metaphor between Arabic and English. PhD Dissertation, Al-Yarmouk University. – Irbid, Jordan. 2011.
4. Kövecses Z. Metaphor in Culture: Universality and Variation. – New York: Cambridge University Press, 2005. – 400 p.
5. Lakoff G., Ortony A. The Contemporary Theory of Metaphor. Metaphor and Thought. Cambridge: Cambridge University Press. 1992.
6. Mamarahimova Sh. O‘zbek tili metaforalarining antroposentrik tadqiqi. Fil.f.d. (DSc) dissertatsiyasi. – Samarqand. 2020. – 283 b.
7. Paivio A. Psychological processes in metaphor comprehension and memory. – Canada: University of Western Ontario, 1986.
8. Robert R. Hoffman. Metaphor: A Bibliography of Post-1970 Publications. 2009. – P. 139-141.
9. Xo‘jamqulov A. O‘zbek tilida metaforaning tasniflanishi. – Toshkent: Akademnashr, 2011. – 382 b.