АРАБ ДУНЁСИДА “МАСАЛ” ИЛМИНИНГ ВУЖУДГА КЕЛИШИ ВА РИВОЖИ
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V4I7Y2024N29Kalit so'zlar
масал, амсал, адаб машоиҳлар, масал жанри, , «ал-Муфаддалиййат», «Китаб ал-амсал», «Китаб ал-баён ва ат-Табйиин», «Ал-фахир»Annotasiya
Араб маданияти қадим даврларда Яқин ва Ўрта Шаркдаги ўзга халқлар маданияти билан ўзаро боғланишда ривожланган. Жумладан, қадимги Миср ва Икки дарё оралиғи (Месопотамия -ҳозирги Ирок ва Сурия худудлари) халқлари маданияти, қадимги Финикия, Фаластин, Яман, Эрон ва бошка халқлар маданиятлари билан араб маданиятининг туташ жиҳатлари йўқ эмас. Исломдан илгари икки аср давомида шаклланган шеърият ярим оғзаки, ярим ёзма адабиёт характерига эгадир. Арабларда оғзаки ижод умумлашган холда муайян атамага эга бўлмаган. Оғзаки ижоднинг халк орасида энг урф бўлган турларидан бири «масал» (кўпликда «амсал») деб аталган бўлиб, унинг ўрни араб маънавиятида алоҳида ажралиб туради. Мазкур мақолада араб дунёсида масал илмининг келиб чиқиши, шаклланиши, ҳамда араб адабиётига катта таъсир қўшганлиги ҳақида батафсил маълумотлар келтирилади.
Manbalar
Рудолф Залҳаим. Ал-амсал ал-арабиййа ал-қодима: маъа иътина хосс би китаб ал-амсал ли Аби Убийд. – Байрут-Лубнан, 1971. – С. 13-20.
Муҳаммад Тавфиқ. Ал-амсал ал-арабиййа ва ал-аср ал-жаҳилий. – Байрут, 1988. – 367 с.
Муҳаммад Абу Суфа, 1987й., 29 б.
Muhammed Cevdet Ismail. Turk-Arap Darbimeselleri Uzerine Mukayeseli bir Arastirma. – Ankara Univer, 1976. – 191 s.
Ahmet Bulut. Arap Dili ve Edebiyatinda Emsal. – Istanbul Univer, 1984. – 115+271 s
Кахаров А.С. “Масал” в книге “Китаб ал-хайаван” ал-Джахиза: Автореф. дисс.. канд. филол. наук. – Т., 1993. – 21 с.
