TURKIY TILLARGA UMUMIY BO‘LGAN EKOLOGIK ATAMALAR

Mualliflar

  • Dilbar Oʻtebaeva

Kalit so'zlar

https://doi.org/10.47390/SPR1342V4I8Y2024N33

Kalit so'zlar

ekologik terminlar, turkiy tillar, etimologiya, terminologik ma’no, tabiat hodisalari.

Annotasiya

Ushbu maqola Qoraqalpoq tilidagi ekologik terminlarning paydo bo‘lishi, rivojlanishi va etimologiyasini o‘rganishga qaratilgan. Ekologik terminlarning ko‘pchiligi turkiy tillarga xos bo‘lib, ular o‘rtasida ma’no jihatidan umumiylik mavjud. Maqolada turli ekologik atamalar, ularning turkiy tillarda qanday ishlatilishi, fonetik va grammatik xususiyatlari tahlil qilingan. Ekologik terminlarning ko‘plab qismlari kundalik hayotda tez-tez ishlatiladigan so‘zlardan tashkil topgan, ammo ekologiya sohasida ular maxsus terminologik ma’no kasb etadi. Misol tariqasida, "duman," "dovul," "saksovul," va boshqa ekologik terminlarning turkiy tillardagi varianti va ularning ma’nosi keltirilgan. Maqola, shuningdek, etimologik tadqiqotlar va terminlarning semantik rivojlanishiga ham e’tibor qaratadi. Qoraqalpoq tilida ekologik terminlarning qanday yasalishi, ularning tarixiy rivojlanishi va tilshunoslikdagi ahamiyati haqida ma’lumot berilgan. Bu tadqiqot ekologik terminlarning turkiy tillar o‘rtasidagi o‘xshashliklarini va ularning ma’no jihatidan bir-biriga yaqinligini ko‘rsatadi, shu bilan birga, tilning tarixiy rivojlanishi va leksikologiyasini o‘rganish uchun muhim bo‘lgan ma’lumotlarni taqdim etadi. 

Manbalar

1. Ахметьянов Р.Г. Общая лексика материльной культуры народов среднего поволжья. Москва, «Наука», 1989, 5-бет.

2. Berdimuratov E. Qaraqalpaq tili terminleri. Nókis, “Bilim”, 1999. 56-bet.

3. Галиева

4. Jumanov M.A. Ekologiya. Toshkent, “Sano-standart” 2017, 203-bet.

5. Қарақалпақ тилиниң түсиндирме сөзлиги. (IV том) Нөкис, “Қарақалпақстан”, 1992, 197-бет.

6. Қазақ тілінің қысқаша этимологиялық сөздігі, «Ғылым» баспасы. Алматы. 1966.

7. Қайдар Ә. Ғылымдaғы ғумыр. Қазақ тiлi этимологиясының ғылымы-теориялық негiздерi(VI том). Алматы, «Сардар», 2014, 8-бет.

8. Қосанов О., Қосанов С. Экология терминдерiнiң түсiндiрме сөздiгi. Алматы, Шартарап, 2000, 54-бет.

9. Раҳматуллаев Ш.Ўзбек тилининг этимологик луғати.Тошкент, «Университет», 2000, 359-бет.

10. Этимологический словарь тюркских языков. Москва, «Наука» 1989.

##submission.downloads##

Yuborilgan

2024-08-31

Nashr qilingan

2024-08-31

Qanday ko'rsatish

Oʻtebaeva, D. (2024). TURKIY TILLARGA UMUMIY BO‘LGAN EKOLOGIK ATAMALAR. Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук Actual Problems of Humanities and Social Sciences., 4(8). https://doi.org/10.47390/SPR1342V4I8Y2024N33