МАКТУБЛАРДА ҚЎҚОН–ХИВА ХОНЛИКЛАРИ МУНОСАБАТЛАРИНИНГ АКС ЭТИШИ (XIX АСР)
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V4SI8Y2024N03Kalit so'zlar
нома, мактуб, истимолатнома, чоповул, оломон, хон, амир, қўшбеги, сулола, элчи, дипломатик алоқа, оят, ат-тақсир, қулчилик, савдо-сотиқ.Annotasiya
Ушбу мақолада XIX асрда Қўқон ва Хива хонликлари ўртасидаги мактублар алмашинуви ва элчилик алоқалари хусусида сўз юритилади. Хонликларнинг ўзаро ёзишмалари Ўзбекистон Миллий архивининг И-125 жамғарма, 2-рўйхатидаги йиғмажилдлар ва тарихий асарлар маълумотларига асосланди.
Manbalar
1. Аллаева Н. Хива хонлигининг дипломатияси ва савдо алоқалари (XVI – XIX асрлар). Тошкент: Академнашр, 2019. – Б. 208.
2. Бабаджанов Б.М. Кокандское ханство: власть, политика, религия. Токио-Ташкент, 2010. – С. 150. 149-150.
3. Григорьев В. В. О некоторых событиях в Бухаре, Коканде и Кашгаре. Записки Мирзы-Шемса Бухари. — Казань, 1861. – Б. 10.
4. Дусалиев М. Қўқон хонлигининг Ўзбек хонликлари билан ўзаро сиёсий алоқалари тарихи. // Ўтмишга назар. № 2 махсус сон. – Тошкент, 2023. – Б. 67.
5. Зафарномайи Хусравий. Форс-тожик тилидан таржимонлар, изоҳ ва кўрсаткичлар муаллифлари Ш.Воҳидов, Ш.Жўраев. Масъул муҳаррир ва туркум муаллифи Ш.Ҳ. Воҳидов. – Тошкент, 2011. – Б. 146.
6. Иванов П. П. Восстание китай-кипчаков в Бухарском ханстве 1821—1825 гг. Источники и опыт их исследования. Труды Института востоковедения. XXVIII. Москва – Ленинград: Издательство Академии наук СССР, 1937. – С. 108.
7. Қуръони карим. Фатх сураси, 1-оят: “Албатта, Биз сенга равшан фатхни бердик” (“Фатх” сўзи луғатда “очиш” маъносаини англатиб, Исломга қўшишга айтилади. Мусулмонлар бирор жойга бориб, хоҳ уруш билан, хоҳ сулҳ билан Исломга киритсалар, ўша ерни “фатх қилинди” дейдилар).
8. Маҳмудов Ш. Ҳадъялар Қўқон хонлиги ва Усмонийлар давлати ўртасидаги дипломатик алоқалар воситаси сифатида. // Ўзбекистон тарихи. 2020. № 1. – Б. 33-34.
9. Мунис ва Огаҳий. Фирдавс ул-иқбол / Масъул муҳаррир ва туркум муаллифи Ш.Воҳидов. – Тошкент: Янги аср авлоди, 2010.– Б. 453-454, 414.
10. Муҳаммад Ризо Эрниёзбек ўғли Огаҳий. Жоме ул-воқеати султоний, VI жилд. – Тошкент: Ғ.Ғулом, 1980.; Ўзбек дипломатияси тарихидан. (тарихий очерк ва лавхалар) / М.М. Хайруллаев таҳрири остида. — Тошкент, 2003. – Б. 339-340; Полвонов Н. Қўқон ва Хива хонликларининг ўзаро элчилик алоқалари тарихига доир ... – Б. 185-186. Аллаева Н. Хива хонлигининг дипломатияси ва савдо алоқалари (XVI – XIX асрлар). Тошкент: Академнашр, 2019. – Б. 214.
11. Муҳаммадҳакимхон тўра. Мунтахаб ат-таворих. – Тошкент: Янги аср авлоди, 2010 – Б. 122.Б. 137.Б. 675.
12. Назирова Ҳ. Қўнғиротлар сулоласи тарихнавислигида МуҳаммадРизо Огаҳийнинг “Зубдат ут-таворих” асари. дисс.тарих.фан. ном. – Тошкент, 2022. – Б. 116.
13. Муҳаммад Ризо Мироб Эрназарбек ўғли Огаҳий. Асарлар.V жилд. Риёз уд-давла / Нашрга найёрловчи Ғ. Каримов. Масъул муҳаррир С. Долимов. Тошкент, 1980 – Б. 158.
14. Отахонов Ф. Қўқон ва Хива хонликлари ўртасида 1821 йилда тузилган ҳарбий иттифоқ ва унинг оқибатлари (“Шоҳномайи нусратпаём” маълумотлари таҳлили) // Ўзбекистон тарихи. 2012. № 2. – Б 26, 30.
15. Полвонов Н, Шерипов У. Қўқон ва Хива хонликларининг ўзаро элчилик алоқалари тарихига доир (XIX аср). // Хоразм Маъмун академияси ахборотномаси. Хива, 2019. – Б. 58.
16. Полвонов Н. Қўқон ва Хива хонликлари ўртасидаги ўзаро элчилик алоқалари тарихига доир (XIX аср) // Ўзбекистонда элчилик хизмати тарихидан: талқин ва таҳлил. Республика илмий-амалий конференцияси материаллари тўплами. – Тошкент, 2017. – Б. 179-180.
17. Саййидлар — Муҳаммад (с.а.в) нинг авлодларига берилган унвон
18. ЎзМА, И-125 жамғарма, 2-рўйхат, 240 йиғмажилд, 2 варақ.
19. ЎзМА, И-125 жамғарма, 2-рўйхат, 240 йиғмажилд, 3 варақ.
20. ЎзМА, И-125 жамғарма, 2-рўйхат, 241 йиғмажилд, 1 варақ.
21. ЎзМА, И-125 жамғарма, 2-рўйхат, 240-йиғмажилд, 1 варақ.
22. Хива “Ичан қалъа” қўриқхона-музейи архивида Қўқон хони Худоёрхоннинг Муҳаммад Раҳимхон II га ёзган мактуби.
23. Худоёрхонзода. Анжум ат-таворих (Тарих юлдузлари). – Тошкент: Фан ва технология, 2014. – Б. 156.
