KAPITAL AKTIVNI BAHOLASH MODELI (CAPM)NING NAZARIY VA METODOLOGIK ASOSLARINI RIVOJLANISH XUSUSIYATLARI
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5SI2Y2025N11Kalit so'zlar
CAPM modeli, model komponentlari, kapital bozori, moliya bozori, investitsiya qarori, risk tahlili, moliyaviy risk, bozor riskini baholash, baholash mezonlari, qaror qabul qilish, cheklovchi shartlar tizimiAnnotasiya
Ushbu maqolada kapital aktivlarni baholash modeli (CAPM) tahlil qilinib, uning moliyaviy bozorlardagi oʻrni va investitsiya qarorlarini qabul qilish va strategiyalarini ishlab chiqishdagi ahamiyati ochib berildi. Modelning asosiy nazariy asoslari va yoʻnalishlari, uning komponentlari va matematik tenglamalari sharhi, uning moliyaviy bozorlardagi qoʻllanilishi hamda investitsiya jarayonlariga taʼsirini baholanishi muhokama qilindi. Shuningdek, olimlarning CAPM rivojiga qoʻshgan hissalari, xususan CAPM modeliga kiritgan cheklovchi shartlarini, uning real bozor sharoitlariga moslashtirish imkoniyatlarini va bu yoʻlda ishlab chiqilgan turli modifikatsiyalari va alternativ modellarini, ularning parametrlari toʻgʻrisidagi maʼlumotlarni atroflicha tahlil qilindi. Maqola yakunida CAPM modelini samarali qoʻllash boʻyicha taklif va tavsiyalar keltirildi.
Manbalar
1 E. F. Fama and K. R. French, “The Capital Asset Pricing Model: Theory and evidence,” J. Econ. Perspect., vol. 18, no. 3, pp. 25–46, 2004, doi: 10.1257/0895330042162430.
2 H. Makowitz, “Portfolio Selection,” J. Finance, vol. 7, no. 1, pp. 77–91, 1952, doi: https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1952.tb01525.x.
3 M. R. O. Zokirjonov, “Капитал активнинг баҳолаш модели,” “Молия” илмий журнал, vol. 1, pp. 120–125, 2018, [Online]. Available: https://tfi.uz/en/page/moliya-ilmiy-jurnali
4 О. А. Қаршиев, “Суғурта компанияларида активлар таркибини бошқариш масалалари,” Iqtisodiyot va Innov. texnologiyalar, vol. 1, no. 00057, pp. 121–133, 2022.
5 F. Q. Sindarov, “KAPITAL AKTIVLARNI BAHOLASH MODELI (CAPM) ASOSIDA INVESTITSIYA PORTFELINING DAROMADLILIGINI BAHOLASH,” Iqtisodiyot va taʼlim, vol. 1, pp. 35–41, 2024.
6 Х. Х. Худойқулов, “АКЦИЯДОРЛИК ЖАМИЯТЛАРИ КАПИТАЛИНИ БАҲОЛАШДА КАПИТАЛ АКТИВЛАР ҲИСОБЛАШ ( CAPM ) УСУЛИДАН,” Iqtisodiyot va Innov. texnologiyalar, no. 4, pp. 47–54, 2020.
7 W. F. Sharpe, “Capital Asset Prices: A Theory of Market Equilibrium under Conditions of Risk,” J. Finance, vol. 19, no. 3, pp. 425–442, 1964,
8 J. Lintner, “The Valuation of Risk Assets and the Selection of Risky Investment in Stock Portfolios ad Capital budgets,” 1965.
9 J. Mossin, “Equilibrium in a Capital Asset Market,” Econometrica, vol. 34, no. 4, pp. 768–783, 1966.
10 F. Black, “Capital Market Equilibrium wtih Restricted Borrowing,” J. Bus., vol. 45, no. 3, pp. 444–455, 1972
