MASHINA TARJIMASINI GERMENEVTIK NUQTAI NAZAR ORQALI TAHRIRLASH
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5SI4Y2025N23Kalit so'zlar
post-tahrirlash; mashina tarjimasi; germenevtika; maʼno sadoqati; neyron MT; statik MT; tarjima sifati; oʻzbek tadqiqotlariAnnotasiya
Ushbu maqolada statik va neyron mashina tarjimalari (SMT/NMT) tahririni boyitish uchun germenevtikaning asosiy tamoyillari kontekstual oʻqish, germenevtik doira va tarjimon subyektivligi qanday qoʻllanishi oʻrganiladi. Aralash metodologiya matnning germenevtik tahlili, «ovoz chiqarib fikrlash» protokollari va xatolarni belgilashni birlashtirdi. NMT sirt xatolarini kamaytirsa-da, ikkala tizim ham maʼno, pragmatik ohang va madaniy ishoralarni tiklash uchun insoniy aralashuvni talab qiladi. Tajribali post-muharrirlar germenevtik fikrlashni ongli ravishda ishga soldi. Tavsiyalar: tahrirchi tayyorlashda tarjima germenevtikasini kiritish va sifat koʻrsatkichlarini maʼno aniqligi tomon kengaytirish.
Manbalar
1. Abduganiyeva, D. R. (2025). Performative / Embodied Hermeneutics in Live Translation. The Lingua Spectrum, 4, 1104-1108lingvospektr.uzlingvospektr.uz.
2. Abduvoitov, R. A. (2022). The Hermeneutic Concept of the Translation of Prose and Novels. Oriental Renaissance: Innovative, Educational, Natural and Social Sciences, 2(1), 483-490oriens.uzoriens.uz.
3. Bentivogli, L., Bisazza, A., Cettolo, M., & Federico, M. (2016). Neural versus phrase-based machine translation quality: a case study. In Proc. of EMNLP 2016.
4. Daems, J., Vandepitte, S., Hartsuiker, R., & Macken, L. (2017). The impact of machine translation on post-editing guidelines: A comparative analysis of novice vs. professional post-editing. Translation and Interpreting Studies, 12(2), 203–230nature.com.
5. Dadajanova, A. K. (2025). Exploring Theories and Techniques in Literary Translation. Journal of Universal Science Research, 3(4), 113-117universalpublishings.com.
6. Elass, H. (2021). Negotiating the New Aesthetics of Automatic Translation: Between Inter-lingual Transfer and Hermeneutic Interpretation. Paper presented at ITRI 20th Int. Conferenceearticle.net.
7. Guerberof, A., & Toral, A. (2020). Post-editing in literary translation: Through the looking glass. Translation Spaces, 9(1), 74–106nature.com.
8. Moorkens, J., et al. (2018). Translators’ experiences with machine translation in literary contexts. Translation Spaces, 7(2), 240–262nature.com.
9. Mutal, J., Volkart, L., Bouillon, P., & Estrella, P. (2019). Differences between SMT and NMT output – a translators’ point of view. In Proc. of 2nd Workshop on Human-Informed Translation and Interpreting Technology (HiT-IT)aclanthology.org.
10. O’Brien, S., et al. (2018). Post-editing of machine translation: Processes and applications. Cambridge Scholars Publishing.
11. Rico Pérez, C. (2024). Re-thinking machine translation post-editing guidelines. The Journal of Specialised Translation, 41, 26–47.
12. Stefanink, B., & Bălăcescu, I. (2017). The Hermeneutical Approach in Translation Studies. Cadernos de Tradução, 37(3), 21–44scielo.brscielo.br.
13. Vieira, L. N. (2023). The many guises of machine translation: Usage, perception, and intercultural implications. (Doctoral dissertation, University of Bristol)