LEKSIKOGRAFIYADA DARAJALANISH QONUNIYATINING ILMIY-AMALIY AHAMIYATI
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I7Y2025N21Kalit so'zlar
leksikografiya, darajalanish, semantik daraja, stilistik mezon, pragmatik yondashuv, lugʻatshunoslik, izohli lugʻat, sinonimik lugʻat, oʻquv lugʻat.Annotasiya
Ushbu maqolada leksikografiya sohasida darajalash qonuniyatining nazariy va amaliy jihatlari tahlil etilgan. Soʻz va soʻz birikmalari lugʻatlarda qanday darajalar asosida tavsiflanishi, ularning maʼno doirasi, uslubiy boʻyalishi va kommunikativ qiymatini aniqlashda darajalash tamoyili muhim metodologik asos sifatida koʻrib chiqilgan. Maqolada darajalanish qonuniyatlarini aniqlash va ularni lugʻat tuzish jarayoniga tatbiq qilish orqali lugʻatning foydalanuvchi uchun tushunarli va samarali boʻlishi taʼminlanishi qayd qilingan. Ushbu tahlil natijalari leksikografiyani yanada takomillashtirish va lugʻatchilikda yangicha yondashuvlarni shakllantirishda muhim ilmiy asos boʻlib xizmat qiladi.
Manbalar
1. F.Saidova. Lug‘atlarda sinonim leksemalar talqini. Filol. fan. fals. dok. diss. – Guliston, 2023. – 137 b.
2. Qosimova M. Oʻzbek tilidagi feʼllarda semantik graduonimiya va uning leksikografik ahamiyati – Filol.fan.fals.dok. …diss – Termiz, 2023 – 138 b.
3. Базаров О. Ўзбек тилида даражаланиш: Филол. фан. докт. ... дисс. – Тошкент, 1997. – 270 б.
4. Джумабаева Ж. Турли тизимли тилларида лексик ва стилистик градуонимия. Монография. – Тошкент, 2017. – 210 б.
5. Сепир Э. Градуирование. НЗЛ. Выпуск XVI. Лингвистическая прагматика. – М.:1985. –504 c
6. Орифжонова Ш. Ўзбек тилида луғавий градуонимия: Филол. фан. номз. ... дисс. – Тошкент, 1996. – 113 б.
7. Собиров А. Ўзбек тилининг лексик сатҳини системалар системаси тамойили асосида тадқиқ этиш. – Тошкент: Маънавият, 2004. − Б. 36.
8. Эшмуминов А. Ўзбек тили миллий корпусининг синоним сўзлар базаси. Филол. фан. фалс.док. ... дисс. – Қарши, 2022. – 119 б.
9. Нурмонов А. Ўзбек тилшунослиги тарихи. – Тошкент: Ўзбекистон, 2002. –Б.88-89.
10. Дониёров Х., Йўлдошев Б. Адабий тил ва бадиий стиль. – Тошкент: Фан, 1988. –110 б.
11. Bolinger D. Degree words. – Paris: Lions, 1972. – 324 p.
12. Апресян Ю.Д. Лексикическая семантика: синонимическая средства языка. – М., 1995. – 472 c.
13. Червенкова И.В. О показателях меры признака (на материале современного русского языка) // Годишник на Софийския университет, Факультет по славянски филологии, том 68 (1). – Cофия, 1975. – С. 7-110.
14. Григоренко Т.Н. Семантические типы интенсификаторов (на материале современного языка). Лексико-семантическая структура в языке и речевой деятельности. – М, 1983. – C. 62-79.
15. Степанов Ю.С. Антонимо-синонимическая группы слов. Основы общего языкознания. – М.: Провещение, 1975. – 270 с.
16. Отабоева М. Ўзбек ва инглиз тилларида феъллар градуонимияси: Филол. фан. б. фалс. докт. (PhD) ... дисс. – Андижон, 2022. – 172 б.