“ODAMIYLIK” TUSHUNCHASINING ZAMONAVIY KONTEKSTDA TRANSFORMATSIYASI
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I10Y2025N33Kalit so'zlar
Odamiylik, Navoiy tafakkuri, maʼnaviy qadriyatlar, zamonaviy kontekst, axloqiy meʼyorlar, tarbiya, madaniy transformatsiya, insonparvarlik, maʼnaviyat, ijtimoiy ong.Annotasiya
Mazkur maqolada “odamiylik” tushunchasining tarixiy-falsafiy ildizlari, xususan, Alisher Navoiy tafakkuridagi talqini va uning zamonaviy kontekstdagi oʻzgarishlari tahlil qilinadi. Alisher Navoiy asarlarida “odamiylik” insonning maʼnaviy barkamolligi, halolligi, rahmdilligi va jamiyat oldidagi masʼuliyatini ifodalovchi asosiy axloqiy meʼyor sifatida qaraladi. Bugungi globallashuv, texnologik taraqqiyot va individualizm kuchaygan davrda esa, bu tushuncha yangicha ijtimoiy, axloqiy va madaniy talqinlarga ega boʻlmoqda. Tadqiqotda Navoiy merosi asosida odamiylikning abadiy qadriyat sifatida saqlanib qolish yoʻllari, shuningdek, uni yosh avlod ongiga singdirishning dolzarb pedagogik va tarbiyaviy mexanizmlari muhokama qilinadi. Maqola, shuningdek, madaniy meros va zamonaviy ijtimoiy ong oʻrtasidagi uzviylikni yoritishga xizmat qiladi.
Manbalar
1. Husayn Voiz Koshifiy. Futuvvatnomai sultoniy yoxud javonmardlik tariqati / Tarjimon: N. Komilov. – Toshkent: 2011. – B. 16.
2. Alisher Navoiy. Favoyid ul-kibar. TAT, 10 jildlik. 4-jild. – Toshkent: 2011. – B. 741.
3. Alisher Navoiy. Mahbub ul-qulub. – Toshkent: G‘afur G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1993. – 208 b.
4. Alisher Navoiy. Nasoyim ul-muhabbat. TAT, 10 jildlik. 10-jild. – Toshkent: Fan, 2011. – B. 155.
5. Ghiyosiddin Khondamir. Makarim ul-axloq / Fors tilidan K. Rahimov tarjimasi. – Toshkent: 2018. – B. 169.
6. Komilov N. Ruhiyat va mafkura. – Toshkent: O‘zbekiston, 2002. – 264 b.
7. G‘azzoliy A. Kimyo-yi saodat. – Toshkent: Toshkent Islom universiteti nashriyoti, 2004. – 392 b.
8.Hoshimova D. “Odamiylik” konsepti o‘zbek adabiy manbaalarda // Filologiya masalalari. – 2020. – №3. – B. 112–117.
9.Fromm E. The Art of Loving. – New York: Harper & Row, 1956. – 140 p.
10.Morin E. La Voie: Pour l'avenir de l'humanité. – Paris: Fayard, 2011. – 360 p.
11.Parsons T. The Social System. – New York: The Free Press, 1951. – 556 p.
12.Toffler A. Future Shock. – New York: Random House, 1970. – 505 p.
