O‘ZBEK VA RUS TILLARIDA PEYORATSIYANI IFODALASHNING GRAMMATIK VOSITALARI
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I10Y2025N46Kalit so'zlar
peyoratsiya, grammatik vositalar, qo‘shimchalar, kichiklashtirish shakllari, sintaksis, rus tili, o‘zbek tili.Annotasiya
Mazkur maqolada rus va o‘zbek tillarida peyoratsiyani ifodalashdagi grammatik vositalar o‘rganiladi. Peyoratsiya — salbiy yoki haqoratli munosabatni ifodalash jarayoni bo‘lib, tilshunoslikda u affiksatsiya, sintaksik qurilishlar va morfologik o‘zgarishlar kabi turli grammatik vositalar orqali namoyon bo‘ladi. Tadqiqot rus va o‘zbek tillarida ushbu grammatik vositalar peyorativ ma’nolarni yetkazishda qanday qo‘llanilishini solishtiradi, umumiy mexanizmlar va tilga xos xususiyatlarni ajratadi. Ayrim e’tibor affikslar, kichiklashtiruvchi va kattalashtiruvchi shakllar hamda sintaksik tarkiblarning peyorativ mazmun yaratishdagi roliga qaratiladi. Solishtirma tahlil ikki tildagi peyoratsiyaga ta’sir etuvchi madaniy va lingvistik o‘ziga xosliklarni yoritadi.
Manbalar
1. Belyaev O. Russian Word-Formation and Pejoratives. – Moscow: Linguistic Press, 2014.
2. Jakobson R. Linguistics and Poetics. In T. Sebeok (Ed.), Style in Language. – Cambridge. MA: MIT Press, 1960. – Pp. 350–377.
3. Karimov R. Morphology of the Uzbek Language. – Tashkent: National University Press, 2018.
4. Yusupov, D. Affixation in Uzbek and Its Expressive Functions. – Tashkent: Uzbek Academy of Sciences, 2020.
5. Zaitseva T. Pejoration and Expressivity in Russian. Journal of Slavic Linguistics, 24(2), 2016. – P.123-139.
