TELEVIDENIYE RITORIK ARENA SIFATIDA: ZAMONAVIY TELEVIDENIYE JANRLARIDA KLASSIK RITORIK KANONLARNING NAMOYON BOʻLISHI
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I10Y2025N49Kalit so'zlar
televidenie, ritorika, invensiya, dispositio, elokutsiya, ethos, pathos, logos, mediadiskurs.Annotasiya
Ushbu maqolada televideniye ritorik arena sifatida koʻrib chiqilib, zamonaviy televideniye janrlarida klassik ritorika kanonlarining namoyon boʻlishi tahlil qilinadi. Tadqiqotning birinchi qismi uchta asosiy kanonga – invensiya, dispozitsiya va elokutsiyaga bagʻishlangan boʻlib, ular telekoʻrsatuvlar kontekstida qayta talqin qilinishi yoritiladi. Xususan, yangilik dasturlarining kirish qismi, asosiy qismi va yakuniy qismlari klassik ritorikaning exordium, narratio va peroratio elementlariga mosligi taʼkidlanadi. Shuningdek, ogʻzaki va vizual vositalarning oʻzaro uygʻunligi orqali etos, patos va logosning telematnda qanday amalga oshishi koʻrsatiladi. Britaniya va Amerika televideniyesidan keltirilgan misollar orqali ularning ritorik strategiyalardagi farqlari ochib beriladi. Xulosa sifatida klassik ritorika zamonaviy televideniye muloqotida oʻz taʼsirini davom ettirayotgani, qadimiy tamoyillar multimodal va texnologik jihatdan vositalashgan muhitda moslashayotganini koʻrsatadi.
Manbalar
1. Aristotle G. Kennedy On Rhetoric: A Theory of Civic Discourse. Oxford: Oxford University Press, 2007. 324 p. P. 36, 85, 174.
2. Bitzer L.F. The Rhetorical Situation // Philosophy and Rhetoric. 1968. Vol. 1. No. 1. P. 1–14. P. 6.
3. McLuhan M. Understanding Media: The Extensions of Man. Cambridge, MA: MIT Press, 1964. 359 p. P. 9, 65.
4. Ward M. Broadcast Journalism Handbook. New York: Routledge, 2010. 228 p. P. 112.
5. Zelizer B. Covering the Body: The Kennedy Assassination, the Media, and the Shaping of Collective Memory. Chicago: University of Chicago Press, 1992. 267 p. P. 7–9.
6. Grossberg L. We Gotta Get Out of This Place: Popular Conservatism and Postmodern Culture. New York: Routledge, 1992. 287 p. P. 74.
7. Fairclough N. Media Discourse. London: Edward Arnold, 1995. 214 p. P. 47.
8. Костомаров В.Г. Риторика и культура речи. Москва: Просвещение, 1994. 256 с. С. 119, 123.
9. Черепанова Н. Телевизионная речь и её особенности. Москва: Наука, 2003. 178 с. С. 74, 96.
10. Саурбаев Р.Ж. Амренов А.Д. Омаров Н.Р. Вафеев Р.А. Текжанов К.Х. Сопоставительный анализ интонационных и просодических особенностей американского и британского вариантов английского языка в телевизионной речи. Павлодар: Павлодарский государственный педагогический университет, 2020. С. 45–52.
11. Jumanazarova N. Media Discourse in Uzbekistan. Tashkent: TSUL Press, 2019. 186 p. P. 58.
12. Teshabayeva S. Media and Rhetoric in Uzbekistan. Tashkent: Akademnashr, 2020. 204 p. P. 93.
