SUN'IY INTELLEKT VA INSON HUQUQLARI: NAZARIY VA HUQUQIY ASOSLAR
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5SI9Y2025N78Kalit so'zlar
sunʼiy intellekt, inson huquqlari, huquqiy tartibga solish, raqamli huquqlar, axloqiy SI, xalqaro huquq, texnologik siyosatAnnotasiya
Ushbu maqola sunʼiy intellekt (SI) texnologiyalarining jadal rivojlanishi sharoitida inson huquqlarining nazariy va huquqiy asoslarini tahlil qiladi. Tadqiqot SI tushunchasi va rivojlanish bosqichlarini, zamonaviy inson huquqlari konsepsiyalarini hamda ushbu ikki soha orasidagi oʻzaro aloqadorlikni oʻrganadi. Adabiyotlar tahlili asosida maqola SI rivojlanishining inson huquqlariga taʼsirini, mavjud huquqiy mexanizmlarning samaradorligini va global hamjamiyat oldida turgan muammolarni ochib beradi. Xulosa qismida SI sohasidagi huquqiy tartibga solishni takomillashtirish uchun tavsiyalar beriladi.
Manbalar
1. Eubanks, V. (2018). Automating Inequality: How High-Tech Tools Profile, Police, and Punish the Poor. New York: St. Martin's Press.
2. O'Neil, C. (2016). Weapons of Math Destruction: How Big Data Increases Inequality and Threatens Democracy. New York: Crown Publishers.
3. Zuboff, S. (2019). The Age of Surveillance Capitalism: The Fight for a Human Future at the New Frontier of Power. New York: Public Affairs.
4. Russell, S., & Norvig, P. (2020). Artificial Intelligence: A Modern Approach. 4th edition. Pearson Education Limited.
5. Bostrom, N. (2014). Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies. Oxford: Oxford University Press.
6. Risse, M. (2019). Human Rights and Artificial Intelligence: An Urgently Needed Agenda. Human Rights Quarterly, 41(1), 1-16.
7. European Commission. (2021). Proposal for a Regulation on a European Approach for Artificial Intelligence. Brussels: European Commission.
8. Yunusov, O. (2022). O'zbekistonda sun'iy intellekt sohasidagi huquqiy tartibga solish muammolari. Huquq va innovatsion texnologiyalar, 3(2), 45-58.
9. Nazmutdinov, B. (2021). Pravovoe regulirovanie iskusstvennogo intellekta v Rossii i mire. Journal of Law and Digital Technologies, 2(1), 24-36.
10. United Nations. (2011). Guiding Principles on Business and Human Rights. New York and Geneva: United Nations.
11. The Toronto Declaration: Protecting the right to equality and non-discrimination in machine learning systems. (2018). Amnesty International & Access Now. https://www.accessnow.org/the-toronto-declaration-protecting-the-rights-to-equality-and-non-discrimination-in-machine-learning-systems/





