XIX ASR IKKINCHI YARMI – XX ASR BOSHLARIDA TURKISTONDA DORISHUNOSLIK ANʼANALARI TARIXIDAN
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I11Y2025N10Kalit so'zlar
xalq tabobati, tabib, dorishunoslik, shifobaxsh giyohlar, mineral maʼdanlar, soda dorilar, murakkab dorilar.Annotasiya
Ushbu maqolada Turkistonda XIX asr ikkinchi yarmi – XX asr boshlarida amalda boʻlgan xalq tabobatining asosiy boʻgʻini hisoblangan dorishunoslik sohasining holatiga oid maʼlumotlar keltiriladi. Dori tayyorlashda foydalanilgan tabiiy mahsulotlar xususan, shifobaxsh giyohlar, mineral maʼdanlar, turli xil hayvon aʼzolarining yetishtirish va olib kelish manzillariga oid masalalar tadqiq etilgan. Kasalliklarni davolashda qoʻllanilgan dorilarning tarkibi, ularni tayyorlash usul va vositalariga oid maʼlumotlar tarixiy faktlar orqali ochib berilgan.
Manbalar
1. Набиев Н., Шальнёв В., Иброҳимов А. Шифобахш неъматлар. 2-нашр. – Тошкент: Меҳнат, 1989.
2. Зияева Д.Х. История медицины в Туркистане// Социальная жизнь в Центральной Азии в начале ХХ века. Материалы международой конференции. – Самарканд, 2009.
3. Туркистонда тиббиёт: анъана ва иновациялар (XIX аср охири – XXаср бошлари). Масъул муҳарир: Шадманова С.Б. – Тошкент, 2019.
4. Кушелевский В. Материалы для медицинской географии и санитарного описания Ферганской области. Т. 3. – Новый Маргелан, 1890.
5. Описание фармакопостических веществ встечающихся в Средний Aзии. Магистр фармации Р. Пальм из Ташкента // Туркестанский сборник. ‒ 1871. – Том 53.
6. Кадиров А.А. История медицины Узбекистана. – Ташкент, 1994.
7. Яворский И. Долина Аму -Даръи в ее верхнем течении. Медико-географический очерк. // Туркестанские ведомости. ‒ 1879.
8. Огудин Н. Народная медицина Средней Азии и Казахстана. – Москва: Ганга, 2021.
9. طب نامة تركى. Noshiri: ميرزا احمد ميرزا كريم اوغلى, ‒ Tashkent: Литография О.А. Порцева, 1330/1911-12.
10. Шакиров А.Ш., Лузина Е.В. К истории лечения переломов и вывихов по данным восточной народной медицины. – Ташкент: Медицина, 1989.
11. Mahmud Hakim Yayfoniy Xoʻqandiy. Tariq al-iloj. ‒ Qoʻqon, 1332/1913-14. SHI AQF. Toshbosma raqami 101.
12. Федченко А. Заметки о паразитах человека, водящихся в Туркестанском краю. // Турк.сборник. – Т. 57.
13. Назиров М. Ўзбек тилида ёзилган мужарработ // Oʻzbekiston tibbiyot jurnali. – 2013. – № 2.
14. Асадов Д., Назиров М. Маҳмуд Ҳакимнинг юқумли касалликларни даволаш ва соғлом турмуш тарзини таъминлаш учун ишлатган дори воситалари // Журнал гепато-гастроэнтерологических исследований.– 2021. 1-махсус сон.
15. Добросмыслов А. Ташкент в прошлом и настоящем.– Ташкент, 1912.





