ПРАВОВАЯ ОСНОВА УЗБЕКСКОГО ЯЗЫКА В АФГАНИСТАНЕ, ЕГО МЕСТО В СОЦИОКУЛЬТУРНОЙ ЖИЗНИ УЗБЕКОВ (XX ВЕК – НАЧАЛО XXI ВЕКА)

Авторы

  • Хушвакт Норкучкаров

DOI:

https://doi.org/10.47390/SP1342V3I12.1Y2023N30

Ключевые слова:

Афганистан, узбекский язык, афганские узбеки, Конституция, система образования, пресса, радио, телевидение, национальные объединения, общества.

Аннотация

В данной статье рассматривается положение узбекского языка в Афганистане на протяжении ХХ века и в начале ХХI основы века, отношение к нему афганского правительства, правовые основы узбекского языка на уровне Конституции, образовательная система, издания в прессе, средствах массовой информации и т.п. Значение афганских узбеков в важных сферах их социокультурной жизни и их усилия по сохранению узбекского языка как важного условия сохранения идентичности афганских узбеков в сложной этнолингвистической ситуации в стране анализируются исторически.

Библиографические ссылки

Хашимбеков Х. Узбеки Северного Афганистана. – М., Институт востоковедения РАН, 1994. – 56 c.

Alimova X. Afg‘oniston Konstitutsiyalarida davlat tili maqomi. // O‘zbek sharqshunosligi: buguni va ertasi (Ilmiy maqolalar to‘plami). – Toshkent, 2020. – B. 22-29.

Ismoilov A., Тоshqin A. Afg‘onistondagi turkiy tillar vaziyatiga doir // “Sharq mash’ali” jurnali, 2005-yil, № 1. B.12-16.

Mannonov A. Afg‘oniston xalqlari folklori va mumtoz adabiyoti tarixi. – Toshkent, 2001. – 152 b.

Hayitov Sh.A. O‘zbek muhojirligi tarixi (1917-1991 yy.). – Toshkent, “ABU MATBUOT KONSALT”. – 2008. – 208 b.

Muhammad Humayun Nadim. Shimoliy Afg‘oniston o‘zbeklari etnografik leksikasi o‘ziga xosligini belgilovchi omillar. // “So‘z san’ati” xalqaro jurnali, 2021-yil, № 3, B. 107-113.

Ingeborg Baldauf (Berlin, Humboldt universiteti). Shimoliy Afg‘oniston o‘zbeklarining tili, joylashuvi va o‘xshashligi. (Nemis tilidan G‘.Xo‘jayev va A.Ahmedov tarjimasi) // QarDU xabarlari, № 1 (23) 2015, B. – 66-79.

Hayitov Sh.A., Badriddinov S. Vatan deya vatansiz qolganlar qismati. – Buxoro, “Buxoro” nashriyoti, 2005. – 159 b.

Muhammad Yasin Eldash. Afg‘onistonda o‘zbek tili va adabiyotining o‘tmishi va bugungi ahvoli // http://eldash123.blogfa.com/post/2

O‘zМА. R-2661- fond, 1-ro‘yxat, 302-yig‘ma jild, 3,4-varoq.

O‘zМА. R-2822- fond, 1-ro‘yxat, 73-yig‘ma jild, 6,7-varoq.

Nazarov N. Afg‘oniston o‘zbeklari. – Toshkent, 2011. – 127 b.

O‘zМА. R-2822- fond, 1-ro‘yxat, 4-yig‘ma jild, 44-varoq.

Omidullah Bayani. Study of uzbek language’s part of speech in Afghanistan (Afg‘onistonda o‘zbek tili so‘z turkumlarining o‘rganilishi). // Eurasian journal of academic research. Innovative Academy Research Support Center. Volume 1 | ISSUE 01| ISSN 2181-2020, April 2021: P. 200-205. www.innacademy.uz. https://doi.org/10.5281/zenodo.4711213.

Nurulloh Oltoy. Afg‘onistonda o‘zbek adabiy tili muammolari. // “Guluston” jurnali, 2014. № 5, B. 22-28.

Hayitov Sh.A., Badriddinov S. O‘zbekiston – bizga ham Vatan.... – Buxoro, “Buxoro” nashriyoti, 2006. – 156 b.

Ehsonullo Quvonch. O‘zbek tilining Afg‘onistondagi video medialar va ijtimoiy tarmoqlarda qo‘llanilishi. O‘zA ilmiy-elektron jurnali, 2022-yil, № 10 (36), B. 130-138.

Karimov D. Ona tilimizning hayotbaxsh qudrati // “Xalq so‘zi” gazetasi, 2020-yil 22-oktabr, № 223 (7725), B. 4.

Afg‘onistonda O‘zbek tili kuniga bag‘ishlangan bayram tadbirlari birinchi marta davlat miqyosida nishonlandi. // https://daryo.uz/2020/10/21/afgonistonda-ozbek-tili-kuniga-bagishlangan-bayram-tadbirlari-birinchi-marta-davlat-miqyosida-nishonlandi/ , 21.10.2020

Шарипов У.З., Хашимбеков Х. Исторический и современный аспекты социального и политического положения афганских узбеков. // Афганистан-2010. Политические и экономические реалии современного Афганистана в условиях геостратегической экспансии Запада (сборник статей). – Москва, 2010. С. 103-146.

Лалетин Ю.П. Ресурсный потенциал Северного Афганистана, консалидация этнических меньшинств и укрепление элит в этом регионе. – Москва, 2000. – 43 с.

Загрузки

Опубликован

2024-01-05

Как цитировать

Норкучкаров, Х. (2024). ПРАВОВАЯ ОСНОВА УЗБЕКСКОГО ЯЗЫКА В АФГАНИСТАНЕ, ЕГО МЕСТО В СОЦИОКУЛЬТУРНОЙ ЖИЗНИ УЗБЕКОВ (XX ВЕК – НАЧАЛО XXI ВЕКА). Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари / Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук / Actual Problems of Humanities and Social Sciences., 3(12/1). https://doi.org/10.47390/SP1342V3I12.1Y2023N30