LEGAL BASIS OF THE UZBEK LANGUAGE IN AFGHANISTAN, ITS PLACE IN THE SOCIO-CULTURAL LIFE OF THE UZBEKS (XX CENTURY - EARLY XXI CENTURY)

Authors

  • Khushvakt Norkuchkarov

DOI:

https://doi.org/10.47390/SP1342V3I12.1Y2023N30

Keywords:

Afghanistan, Uzbek language, Afghan Uzbeks, Constitution, education system, press, radio, television, national association, societies.

Abstract

In this article, the situation of Uzbek language in Afghanistan thoughout the 20th century and at the beginning of the 21 st century, the attitude of the Afghan government to it, the legal basis of the Uzbek language at the level of the Connstitution, the educational system, press publications, mass media and other such The importance of Afghan Uzbeks in important areas of their socio-cultural life, and their efforts to preserve the Uzbek language as an important condition for preserving the identity of Afghan Uzbeks in the country’s complex ethnolinguistic situation are analyzed historically.

References

Хашимбеков Х. Узбеки Северного Афганистана. – М., Институт востоковедения РАН, 1994. – 56 c.

Alimova X. Afg‘oniston Konstitutsiyalarida davlat tili maqomi. // O‘zbek sharqshunosligi: buguni va ertasi (Ilmiy maqolalar to‘plami). – Toshkent, 2020. – B. 22-29.

Ismoilov A., Тоshqin A. Afg‘onistondagi turkiy tillar vaziyatiga doir // “Sharq mash’ali” jurnali, 2005-yil, № 1. B.12-16.

Mannonov A. Afg‘oniston xalqlari folklori va mumtoz adabiyoti tarixi. – Toshkent, 2001. – 152 b.

Hayitov Sh.A. O‘zbek muhojirligi tarixi (1917-1991 yy.). – Toshkent, “ABU MATBUOT KONSALT”. – 2008. – 208 b.

Muhammad Humayun Nadim. Shimoliy Afg‘oniston o‘zbeklari etnografik leksikasi o‘ziga xosligini belgilovchi omillar. // “So‘z san’ati” xalqaro jurnali, 2021-yil, № 3, B. 107-113.

Ingeborg Baldauf (Berlin, Humboldt universiteti). Shimoliy Afg‘oniston o‘zbeklarining tili, joylashuvi va o‘xshashligi. (Nemis tilidan G‘.Xo‘jayev va A.Ahmedov tarjimasi) // QarDU xabarlari, № 1 (23) 2015, B. – 66-79.

Hayitov Sh.A., Badriddinov S. Vatan deya vatansiz qolganlar qismati. – Buxoro, “Buxoro” nashriyoti, 2005. – 159 b.

Muhammad Yasin Eldash. Afg‘onistonda o‘zbek tili va adabiyotining o‘tmishi va bugungi ahvoli // http://eldash123.blogfa.com/post/2

O‘zМА. R-2661- fond, 1-ro‘yxat, 302-yig‘ma jild, 3,4-varoq.

O‘zМА. R-2822- fond, 1-ro‘yxat, 73-yig‘ma jild, 6,7-varoq.

Nazarov N. Afg‘oniston o‘zbeklari. – Toshkent, 2011. – 127 b.

O‘zМА. R-2822- fond, 1-ro‘yxat, 4-yig‘ma jild, 44-varoq.

Omidullah Bayani. Study of uzbek language’s part of speech in Afghanistan (Afg‘onistonda o‘zbek tili so‘z turkumlarining o‘rganilishi). // Eurasian journal of academic research. Innovative Academy Research Support Center. Volume 1 | ISSUE 01| ISSN 2181-2020, April 2021: P. 200-205. www.innacademy.uz. https://doi.org/10.5281/zenodo.4711213.

Nurulloh Oltoy. Afg‘onistonda o‘zbek adabiy tili muammolari. // “Guluston” jurnali, 2014. № 5, B. 22-28.

Hayitov Sh.A., Badriddinov S. O‘zbekiston – bizga ham Vatan.... – Buxoro, “Buxoro” nashriyoti, 2006. – 156 b.

Ehsonullo Quvonch. O‘zbek tilining Afg‘onistondagi video medialar va ijtimoiy tarmoqlarda qo‘llanilishi. O‘zA ilmiy-elektron jurnali, 2022-yil, № 10 (36), B. 130-138.

Karimov D. Ona tilimizning hayotbaxsh qudrati // “Xalq so‘zi” gazetasi, 2020-yil 22-oktabr, № 223 (7725), B. 4.

Afg‘onistonda O‘zbek tili kuniga bag‘ishlangan bayram tadbirlari birinchi marta davlat miqyosida nishonlandi. // https://daryo.uz/2020/10/21/afgonistonda-ozbek-tili-kuniga-bagishlangan-bayram-tadbirlari-birinchi-marta-davlat-miqyosida-nishonlandi/ , 21.10.2020

Шарипов У.З., Хашимбеков Х. Исторический и современный аспекты социального и политического положения афганских узбеков. // Афганистан-2010. Политические и экономические реалии современного Афганистана в условиях геостратегической экспансии Запада (сборник статей). – Москва, 2010. С. 103-146.

Лалетин Ю.П. Ресурсный потенциал Северного Афганистана, консалидация этнических меньшинств и укрепление элит в этом регионе. – Москва, 2000. – 43 с.

Published

2024-01-05

How to Cite

Norkuchkarov, K. (2024). LEGAL BASIS OF THE UZBEK LANGUAGE IN AFGHANISTAN, ITS PLACE IN THE SOCIO-CULTURAL LIFE OF THE UZBEKS (XX CENTURY - EARLY XXI CENTURY). Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари / Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук / Actual Problems of Humanities and Social Sciences., 3(12/1). https://doi.org/10.47390/SP1342V3I12.1Y2023N30