INSON VA SANʼATNING ARTUR SHOPENGAUER TAʼLIMOTIDA ESTETIK TAFAKKUR PRIZMASIDA TAHLILI

Mualliflar

  • Sardor Sadullayev

Kalit so'zlar

https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I6Y2025N33

Kalit so'zlar

«Dunyo iroda va tasavvur sifatida», estetik idrok, sanʼat, iroda, poklanish, iztiroblanish.

Annotasiya

Estetik sohaga оʼtish doimo sof lazzat mavzulari bilan bogʻlanadi. Chunki barcha narsalarning gʻoyalari estetik baholash predmetiga aylanadi. Bunga aynan mos keladigan qadriyatlar sanʼat asarlari hisoblanadi, u estetik mushohadani taqozo qiladi. Sanʼat asarlari daholar tomonidan yaratiladi, ularda aqliy salohiyat tоʼla. Shuning uchun ham ular narsalar dunyosidan, gʻoyalar dunyosiga bemalol оʼta oladilar. Mushohada natijalarini boshqalar qabul qila oladigan shaklga sola oladilar. Sanʼat asarlari u yoki bu gʻoyalarni ifodalagani uchun, gʻoyalar dunyosi iyerarxik-pogʻonaviy tuzilmaga ega bоʼladi. Artur Shopengauerning mulohazasiga kоʼra, turli sanʼat asarlarini оʼzaro solishtirish mumkin bоʼladi.

Manbalar

1. Шопенгауэр А. Мир как воля и представление. - Т.1. – Минск: Попурри, 1998.

2. Асмус В.Ф. История философии. – М.: АН СССР, 1957–1961.

3. Гусейнов А. А., Скрипник А. Пессимистический гуманизм Артура Шопенгауэра // Шопенгауэр А. Свобода воли и нравственность. - М., 1992.

4. Косслер М. Эмпирический и интеллигибельный характер: от Канта через Фриза и Шеллинга к Шопенгауэру. // Кантовский сборник 2009, №2 (30).

5. Чанышев А.А. Этика Шопенгауэра. Критический анализ. - М., 1986.

6. Троцак А.И. Историко-философское исследование оснований этики в системах И. Канта и А. Шопенгауэра: диссертация на соискание степени кандидата философских наук: 09.00.03. - Калининград, 2009.

7. Саттар, А.С. Ранняя рецепция философии Артура Шопенгауэра (1 часть) // Вестник РУДН. Серия «Философия». 2015. № 3.

8. Мотрошилова Н.В. Рождение и развитие философских идей. – М.: Политиздат, 1991.

9. Щедрина Т.Г. Иррационализм в философии XIX века. – М.: МГУ, 2003.

10. Быховский Б. Э. Шопенгауэр. - М.: Мысль,1975.

11. Гулыга А.В. Немецкая классическая философия. - М., 2001.

12. Фишер К. Артур Шопенгауэр. - СПб., 1999.

13. Фолькельт И. Артур Шопенгауэр, его личность и учение. - СПб., 1902.

14. Чупров А.С. Родовая сущность человека в философии Шопенгауэра и Фейербаха. - Екатеринбург, 1995.

15. Абдулла Шер. Эстетика. Ўқув қўлланма. Тошкент: Шарқ, 2007.

16. Шопенгауэр А. Введение в филосифию. Новые паралипомены. Об интересном. -Минск: Попурри, 2000.

17. Schopenhauer A. Gesprache. Hrsg. v. A. Hybscher. - Stuttgart, 1971.

18. Schopenhauer A. Der handschriftliche Nachlass. Hrsg. v. A. Hybscher. Bd. 1–5. - Frankfurt a. M., 1966–1975.

19. Шопенгауэр А. Сочинения в 6 тт. М., 1999–2001. Пер. Ю.И.Айхенвальда, Н.В.Самсонова, С.И.Ершова, М.М.Рубинштейна и др. Под. ред. А.А.Чанышева.

20. Schopenhauer A. Samtliche Werke. Hrsg. v. P. Deussen u. a. Bd. 1-16. -Mynchen, 1911-1942.

21. Schopenhauer A. Gesammelte Briefe. Hrsg. v. A. Hуbscher. 2 Aufl. - Bonn, 1987.

22. Шопенгауэр А. Парерга и Паралипомена // Поли. собр. соч. - М., 1903-1910.

##submission.downloads##

Yuborilgan

2025-06-12

Nashr qilingan

2025-06-16

Qanday ko'rsatish

Sadullayev, S. (2025). INSON VA SANʼATNING ARTUR SHOPENGAUER TAʼLIMOTIDA ESTETIK TAFAKKUR PRIZMASIDA TAHLILI. Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук Actual Problems of Humanities and Social Sciences., 5(6), 208–215. https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I6Y2025N33