JINOYAT ISHLARI BOʻYICHA SUDLOVGA TEGISHLILIKNI ANIQ BELGILASHNING HUQUQIY VA AMALIY AHAMIYATI
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5SI7Y2025N24Kalit so'zlar
Sudlovga tegishlilik, jinoyat-protsessual huquq, birinchi instansiya, sud yurisdiksiyasi, predmetlilik, hududiylik, alternativlik, istisnolik, jinoyat ishi, sud islohoti, odil sudlov, aybsizlik prezumpsiyasi, xalqaro tajriba, jinoyat protsessi, sud qarori.Annotasiya
Ushbu maqolada jinoyat ishlari boʻyicha sudlovga tegishlilik tushunchasi, uning huquqiy mohiyati va amaliyotdagi ahamiyati atroflicha tahlil qilinadi. Sudlovga tegishlilikni predmetlilik, hududiylik, subyektga nisbatan, alternativlik va istisnolik asoslariga koʻra aniq belgilashning huquqiy zaruriyati asoslab berilgan. Shuningdek, Germaniya, Fransiya, AQSh, Rossiya va Yaponiya davlatlarining huquqiy tajribalari qiyosiy tahlil qilingan. Maqolada sudlovga tegishlilik normasini Oʻzbekiston Respublikasining Jinoyat-protsessual kodeksiga alohida huquqiy institut sifatida kiritish taklifi ilgari surilgan. Bu orqali sud qarorlarining qonuniyligi, asosliligi va adolatliligini taʼminlash, fuqarolarning huquqiy kafolatlarini mustahkamlash imkoni yaratilishi taʼkidlangan.
Manbalar
1. Rule of law and public digitalization Copenhagen: Nordisk Ministerråd, 2021.
2. Waage, Frederik, et al. "Digitalization at the Courts." Nordic Council of Ministers, 2022.
3. Тихомиров Ю.А., Антонова Н.В., Бальхаева С.Б., Гаунова Ж.А. Юридическая концепция роботизации: монография. М.: Проспект. 2019, 240с.
4. Котлярова В.В. К вопросу о цифровизации процесса отправления правосудия. Арбитражный и гражданский процесс. 2019. № 12. С. 46-49.
5. Европейская этическая хартия об использовании искусственного интеллекта в судебных системах и окружающих их реалиях. Принята на 31-м пленарном заседании ЕКЭП. – URL: https://rm.coe.int/ru-ethical-charter-enversion-17-12-2018-mdl-06092019-2-/16809860f4 (дата обращения: 10.10.2020г.).
6. Правосудие в современном мире: монография / под ред. В.М. Лебедева, Т.Я. Хабриевой. – М.: Изд-во «Норма, Инфра–М», 2012 // СПС «Консультант Плюс.
7. Мацкевич П.Н. Попытка унификации правил преюдиции в цивилистических процессуальных кодексах // Законы России: опыт, анализ, практика. – 2019. - № 10 // СПС «Консультант Плюс».
8. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Sud hokimiyati organlari faoliyatini raqamlashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori, 03.09.2020 yildagi PQ-4818-son., https://lex.uz/docs/4979896;
9. Уголовно-процессуалный кодекс Республики Узбекистан, 2021 yil 21 apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021 y., 03/21/683/0375-son, https://lex.uz/docs/111460.
10. Постановление Пленума Верховного Суда Республики Узбекистан “О судебном приговоре” от 23.05.2014 года, № 7. https://lex.uz/uz/docs/2413562.
11. Alishaev S.T. Sudebnoe reshenie: zakonnost, spravedlivost i bespristrastnost //Herald pedagogiki. Nauka i Praktyka. – 2022. – T. 2. – №. 2.
12. Alishaev S.T. Sud hukmini tuzish va rasmiylashtirish muammolari //E Conference Zone. – 2022. – S. 176-179.
13. Alishaev S. T. Odil sudlovning yakuni hujjati sifatida hukm //E Conference Zone. – 2022. – S. 171-175.
14. Алишаев С. Т. Особенности вынесения судебного приговора в англосаксонской правовой системе //Gospodarka i Innowacje. – 2023. – Т. 39. – С. 26-35.
15. Tursunboevich A. S. Issues of improving the procedure for preparing a criminal case for trial //World Bulletin of Management and Law. – 2023. – Т. 25. – С. 1-4.