АЛИШЕР НАВОИЙ КОМИЛ ИНСОН КОНСЕПСИЯСИДА СИНЕРГЕТИК ҒОЯЛАР ИНЪИКОСИ

Авторы

  • Баҳодир Рахманов

DOI:

https://doi.org/10.47390/SPR1342V4I9Y2024N20

Ключевые слова:

Алишер Навоий, фалсафа, ўз-ўзини англаш, инсонпарварлик, борлиқ, комиллик, синергетика, маънавий мерос.

Аннотация

Мақолада XV аср фалсафасини ривожлантиришда муҳим рол ўйнаган буюк мутафаккир Алишер Навоий ижодида тарғиб қилинган инсон камолоти, борлиқ ва ахлоқий меъёрлар каби ғоялар муҳокама қилинган. Шунингдек, Навоийнинг фалсафий қарашлари, ўз-ўзини англаш ва ўз-ўзини ташкиллаштириш жараёни ҳақидаги тушунчалари ўрганилиб, мутафаккир меросининг замонавий дунё учун аҳамияти кўрсатиб ўтилган. Бундан ташқари, шоирнинг ҳаёт йўли, унинг замондошлари билан ўзаро муносабати ва бошқа буюк мутафаккирларнинг таъсири таҳлил қилинган. Муаллиф Алишер Навоийнинг гуманизм ва миллатлараро дўстлик ғояларини синергетик нуқтаи назардан муҳокама қилиш лозимлигини таъкидлайди.

Библиографические ссылки

1. Навоий. Сайланма. -Т.: Ўзбекистон НМИУ. Б.13.

2. Навоий А. Танланган асарлари. 3-том. Т. Муҳокамотул луғати. Бертельс. 2. Жомий.

3. Назаров Қ. Ӯзбек фалсафаси. -Т.: Ӯзбекистон файласуфлари миллий жамияти нашриёти.2013. Б.139.

4. Комилов Н. Маънолар оламига сафар: Алишер Навоий ғазалларига шарҳлар /. Н.Комилов –Т.: Тафаккур, 2012. –Б.279.

5. Комилов Н. Тасаввуф. –Б.148.

6. Тураев Б. О., Ризаев И. И. Синергетическая методология в контексте изучения духовного наследия //Редакционная коллегия. – С. 313.

7. Алишер Навоий. Хамса. Тошкент-1986. “Фарҳод ва Ширин”. XIX боб. Б.147.

8. Навоий А. Ҳайратул аброр [Elektron resurs] // http://navoi.natlib.uz:8101/uzb/xamsa_hayratul_abror_ettinchi_tom/hayratul_abror/1-10/

9. Навоий А. Хамса: Ҳайратул аброр. МАТ: 20 томлик. 7 т. –Т.: Фан, 1991. –Б. 103.

10. Аъзам А. Муножотнома (Алишер Навоийнинг “Муножот” асарига шарҳ.) –Т.: Мовароуннаҳр, 2018. –Б.29.

11. Толстой Л. Иқрорнома. Шарафиддинов О. таржимаси. –Т.: Маънавият, 1998. –Б.37.

12. Буданов В.Г. Методология синергетики в постнеклассической науке и в образовании [Электронный ресурс] // http://spkurdyumov.ru/uploads/2013/08/budanov_2908.pdf (Дата обращения: 19.02.2022)

13. Алишер Навоий. Ҳайрот ул-аброр. Мукаммал асарлар тўплами. Йигирма томлик. 7 том. –Т. Фан. 1991. Б.239

14. Imomalievich R. I. Synergetics: The Path from General Systems Theory to Self-Organization //Global Scientific Review. – 2023. – Т. 22. – С. 317-324.

15. Навоий А. Хамса: Фарҳод ва Ширин. МАТ: 20 томлик. 8 т. –Т.: Фан, 1991. –Б.132.

16. Майнцер К. Сложность и самоорганизация / Синергетическая парадигма. Многообразия поисков и подходов. –М., 2000. –С.60.

17. Ястребова Е.Ю. Смысл жизни как социоорганизующий фактор личности: Автореф. дис.… канд. филос. наук. –Санкт-Петербург, 2003 // [Электронный ресурс] // Сайт С.П.Курдюмова, 2003-2019. (Дата обращения: 24.07.2020)

18. Олим С. Нақшбанд ва Навоий. –Т.: Ўқитувчи, 1996. –Б. 12.

19. Зоҳидов А. Алишер Навоийнинг комил инсон тўғрисидаги қарашларининг ҳозирги замон учун аҳамияти // Ўзбекистонда ижтимоий фанлар. –Тошкент, 1991. – №11. –Б. 31.

20. Хакен Г. Тайны природы. Синергетика наука о взаимодействии. Перевод с нем. Логунова К. – Москва, Ижевск, 1997. –С.37.

21. Навоий А. Хамса. –Т.: 1960. –Б.203-204.

22. Alikulov S. A., Rizaev I. I. Methodological problems of research of social systems //Theoretical & Applied Science. – 2020. – №. 2. – С. 717-720.

Загрузки

Прислана

2024-09-28

Опубликован

2024-10-01

Как цитировать

Рахманов, Б. (2024). АЛИШЕР НАВОИЙ КОМИЛ ИНСОН КОНСЕПСИЯСИДА СИНЕРГЕТИК ҒОЯЛАР ИНЪИКОСИ. Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук Actual Problems of Humanities and Social Sciences., 4(9). https://doi.org/10.47390/SPR1342V4I9Y2024N20