ТОШ ДАВРИ АҲОЛИ МИГРАЦИЯЛАРИ (ЎРТА ОСИЁНИНГ ЖАНУБИЙ, ЖАНУБИЙ-ҒАРБИЙ ВА ҚУЙИ АМУДАРЁ ҲУДУДЛАРИ МИҚЁСИДА)

Авторы

  • Ҳайтбой Эгамберганов

DOI:

https://doi.org/10.47390/SPR1342V4I11Y2024N02

Ключевые слова:

Тош асри, аҳоли миграциялари, миграция сабаблари, миграция босқичлари ва тўлқинлари, Яқин Шарқ ва Эрон, Жанубий Туркманистон, Шарқий Каспий буйи, Қуйи Амударё, маданий алоқалар, маданият генезиси.

Аннотация

Мазкур мақола Ўрта Осиёнинг жанубий, жанубий-ғарбий ва Қуйи Амударё ҳудудларига жанубдан (Яқин Шарқ ва Эрондан) тош даврида содир бўлган аҳоли миграциялари масаласини ёритишга бағишланган. Бунда миграцияларнинг сабаблари, босқичлари ва йўналиш тўлқинлари ва бу тарихий жараён бўйича соҳа тадқиқотчилари ишларининг натижаларини келтиришга эътибор қаратилган. Миграциянинг 1-тўлқини сўнгги палеолит ва мезолит даври, 2-тўлқин неолит даври билан боғлиқлиги ва улар қайси ҳудудларни қамраб олгани, шунингдек уларнинг маданий алоқалар ва маданиятлар тарихий илдизларини ойдинлаштиришдаги аҳамияти тадқиқотларда қўлга киритилган археологик материаллар билан асосланганлиги ҳақидаги фактлар келтирилган.

Библиографические ссылки

1. Мерперт Н.Я. Миграции в эпоху неолита и энеолита // СА. – М., 1978. – № 3. – С. 9-27; Виноградов А.В. О распространении ранненеолитических комплексов дарьясайского типа (по материалам работ 1970 г.) // Успехи среднеазиатской археологии. – Л.: Наука, 1972. Вып. 1. – С. 32-34.; Деревянко А.П. Три глобальные миграции человека в Евразии. Том 1,2,3 / Отв. Ред. М.В. Шуньков. Новосибирск: Изд-во института археологии и этнографии СО РАН, 2015, С. 612; 2017, С. 884; 2018. С. 572; Biglari F., Jahani V. The Pleistocene human settlement in Gilan, southwest Caspian Sea: Recent Research // Eurasian Prehistory. – 2009. – Vol. 8. – P. 3–18; Biglari F., Shidrang S. The Lower Paleolithic Occupation of Iran // Near Eastern Archaeol. – 2006. – Vol. 69, N 3/4. – P. 160–168; Dennell R.W. Early Hominid Landscapes in Northern Pakistan: Investigations in the Pabbi Hills. – 2004. – 454 p. – (BAR Intern. Ser.; N 1265); Dennell R.W. The Palaeolithic Settlement of Asia. – Cambridge: Cambridge Univ. Press, 2009. – 548 p.; Rink W. Early Homo and associated artefacts from Asia // Nature. – 1995. – Vol. 378. – P. 275–278;Otte M., Biglari F., Alipour S., Naderi R., Hosseini J. Earliest human occupations in Central Asia: An Iranian look // Археология и палеоэкология Евразии. – Новосибирск: Изд-во ИАЭТ СО РАН, 2004. – С. 279–282.

2. Мерперт Н.Я. Миграции в эпоху неолита и энеолита // СА. – М., 1978. – № 3. – С. 9-27.

3. Алексеев В.П. Становление человечества. Москва: Издательство политической литературы, 1984. - 461 с.

4. Деревянко А.П. Три глобальные миграции человека в Евразии. Том 1,2,3 / Отв. Ред. М.В. Шуньков. Новосибирск: Изд-во института археологии и этнографии СО РАН, 2015, С. 612; 2017, С. 884; 2018. С. 572.

5. Сулейманов Р.Х., Узбекистан на перекрестке древних миграций. Ўрта Осиё қадимги ва ўрта аср маданиятларининг ўзаро алоқадорлиги: Меросийлик ва инновация. Республика илмий-амалий конференция материаллари. 2019, Б. 9-11

6. Толстов С.П. Древний Хорезм // По следам древних культур. – М., 1951. – С. 169-208. 361; Массон В. М. Средняя Азия и Древний Востоку / Отв. ред. Б. Б. Пиотровский. М-Л.: Изд-во Наука, 1964. 469 с.

7. Окладников А.П. Исследование мустьерской стоянки и погребения неондертальца в гроте Тешик-таш, южнқй Узбекистан. В кн.: Тешикташ. М.: 1949, C. 81.

8. Толстов С.П. Древний Хорезм. М.: 1948. С. 71-72; Массон В. М. Поселение Джейтун (проблема становления производящей экономики). - МИА, 1971, № 180, с. 62, 63, 76, 77; Виноградов А.В. Древние охотники и рыболовы Среднеазиатского Междуречья. Изд. Наука, М.: 1981.С.160-166, рис. 60.

9. Виноградов А.В. Древние охотники и рыболовы Среднеазиатского Междуречья. Изд. Наука, М.: 1981.С.162.

10. Массон В. М. Поселение Джейтун (проблема становления производящей экономики). — МИА, 1971, № 180, с. 62, 63, 76, 77.

11. Виноградов А.В. Древние охотники и рыболовы Среднеазиатского Междуречья. Изд. Наука, М.: 1981.С.161-163.

12. Виноградов А.В. Древние охотники и рыболовы Среднеазиатского Междуречья. Изд. Наука, М.: 1981.С.165.

13. Холматов Н.У. Сазоғон маданияти ва унинг Ўзбекистон неолит даврида тутган ўрни. СамДУ нашриёти, Самарқанд, 2020, Б.175-193.

Загрузки

Прислана

2024-11-23

Опубликован

2024-11-24

Как цитировать

Эгамберганов, Ҳ. (2024). ТОШ ДАВРИ АҲОЛИ МИГРАЦИЯЛАРИ (ЎРТА ОСИЁНИНГ ЖАНУБИЙ, ЖАНУБИЙ-ҒАРБИЙ ВА ҚУЙИ АМУДАРЁ ҲУДУДЛАРИ МИҚЁСИДА). Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук Actual Problems of Humanities and Social Sciences., 4(11). https://doi.org/10.47390/SPR1342V4I11Y2024N02