KONSEPTUAL INTEGRALLASHUV: O'ZBEK TILIDAGI “V+(I)B YURA TURMOQ” ANALITIK ASPEKTUAL QURILMA TAHLILI MISOLIDA
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I8Y2025N23Kalit so'zlar
murakkab konseptual metafora, ko'makchi fe'llar, o'zbek tili, holat fe'llari, grammatikalashuv, mujassamlangan idrok, jismoniy tajriba, konseptual integrallashuv (blending), xaritalanish.Annotasiya
Ushbu maqola o‘zbek tilidagi “V+(i)b yura turmoq” analitik aspektual qurilma tarkibidagi ko’makchi fe’llarning alohida olingan ma’nolaridan tashqari birlashgan holda murakkab konseptual metaforani hosil qilishi mumkin ekanligini tadqiq qiladi. Yur- va tur- ko'makchi fe'llarining o‘zaro ta’siriga e’tibor qaratgan holda, ushbu qurilma ifodalanayotgan harakat, holat va so‘zlovchining voqelikka munosabatidagi nozik ma'nolarni qay tarzda kodlashi orqali mujassamlangan idrok va konseptual integrallashuvning chuqur ta’sirini aks etishi tahlil qilinadi. Tadqiqot shuni ko‘rsatadiki, o‘zbek tilida olamning boy konseptual manzarasini yaratish maqsadida ko‘p qatlamli metaforik xaritalashlardan foydalaniladi.Manbalar
1. Fauconnier, G., & Turner, M. (2002). The Way We Think: Conceptual Blending and the Mind's Hidden Complexities. Basic Books.
2. Heine, B. (2002). On the role of context in grammaticalization. In R. W. Langacker (Ed.), Cognitive Linguistics: The Essential Readings (pp. 377-393). Blackwell Publishing.
3. Hopper, P. J., & Traugott, E. C. (1993). Grammaticalization. Cambridge University Press.
4. Johnson, M. (1987). The Body in the Mind: The Bodily Basis of Meaning, Imagination, and Reason. University of Chicago Press.
5. Lakoff, G., & Johnson, M. (1980). Metaphors We Live By. University of Chicago Press.
6. Mahmudov N., Nurmonov A., Sobirov A., Nabiyeva D.6-sinf ona tili darsligi. – Toshkent: Mehnat, 2017. – 208 b.
7. Xudoyberganova D. Zamonaviy tilshunoslik terminlarining izohli lug‘ati. – Toshkent, 2024.
8. Бондарко А.В. Принципы функциональной грамматики и вопросы аспектологии. 2-е изд. М.: Эдиториал УРСС, 2001. - 208 с.
9. Хожиев А. Ўзбек тилида кўмакчи феъллар. — Тошкент: Фан, 1966. — 227 б.