SUNʼIY INTELLEKT YORDAMIDA ARXIV HUJJATLARINI TAHLIL QILISH: YANGI TARIXIY YONDASHUVLAR
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5SI10Y2025N14Kalit so'zlar
sunʼiy intellekt, arxiv hujjatlari, raqamlashtirish, tarixshunoslik, maʼlumotlarni tahlil qilish, algoritmlar, raqamli tarix.Annotasiya
Ushbu maqolada arxiv hujjatlarini tahlil qilishda sunʼiy intellekt texnologiyalaridan foydalanish imkoniyatlari va afzalliklari yoritilgan. Tarixiy maʼlumotlarni raqamlashtirish, matnni avtomatik tanib olish (OCR), maʼlumotlarni tasniflash hamda tarixiy manbalar orasidagi mantiqiy bogʻlanishlarni aniqlash jarayonlarida zamonaviy algoritmlarning oʻrni tahlil etiladi. Sunʼiy intellekt vositalari yordamida tarixchi olimlarning ilmiy izlanishlarini tezlashtirish, arxiv maʼlumotlarini keng ommaga ochish va tarixiy xotirani saqlash imkoniyatlari muhokama qilinadi. Tadqiqotda texnologik yondashuvlarning tarixshunoslik metodologiyasiga taʼsiri ham baholangan.
Manbalar
1.Kaplan, J. Sun’iy intellekt: har kim bilishi lozim bo‘lgan narsa.– 2021. – Oxford University Press. – 250 b.
2.Russell, S.; Norvig, P. Sun’iy intellekt: zamonaviy yondashuv.– 2022. – Pearson Education. – 1130 b.
3.Smith, L. Raqamli gumanitar fanlar va arxivshunoslik.– 2020. – Cambridge University Press. – 312 b.
4.Duff, W.; Harris, V. Raqamli davrda arxivshunoslik fani.– 2021. – Routledge. – 278 b.
5.Underwood, T. Masofaviy tahlil: raqamli dalillar va adabiy o‘zgarish.– 2019. – The University of Chicago Press. – 240 b.
6.Bender, E.; Koller, A. Tabiiy tilda ma’noni anglash yo‘lida: semantika, shakl va tushunish.– 2020. – Proceedings of the 58th Annual Meeting of the Association for Computational Linguistics. – B. 5185–5198.
7.O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti. “Arxiv ishini raqamlashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaror.– 2021-yil 10-avgust. – Toshkent. – 12 b.
8.Turdiyev, S. “Raqamli tarix va sun’iy intellekt: yangi tarixshunoslik yondashuvlari.”– 2023. – Tarix va Jamiyat jurnali, №2. – B. 45–52.
