ТЕРРОРИЗМГА ҚАРШИ КУРАШДА ХАЛҚАРО-ҲУҚУҚИЙ МЕХАНИЗМЛАРНИНГ ЭВОЛЮЦИЯСИ ВА САМАРАДОРЛИГИ: ЗАМОНАВИЙ ЁНДАШУВЛАР ВА ИСТИҚБОЛЛАР ТАҲЛИЛИ
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V4SI8Y2024N20Kalit so'zlar
Терроризмга қарши кураш, халқаро ҳуқуқ, БМТ конвенциялари, халқаро ҳамкорлик, ҳуқуқий механизмлар, глобал хавфсизлик.Annotasiya
Ушбу мақолада терроризмга қарши курашнинг халқаро-ҳуқуқий асослари ва уларнинг ривожланиш босқичлари таҳлил қилинган. Муаллиф терроризмга қарши курашнинг халқаро-ҳуқуқий механизмлари эволюциясини уч даврга бўлиб ўрганади: илк давр (1970-йилларгача), ўрта давр (1980-2000 йиллар) ва замонавий давр (2001 йилдан ҳозиргача). Ҳар бир даврда қабул қилинган муҳим халқаро ҳужжатлар, уларнинг аҳамияти ва таъсири батафсил кўриб чиқилган. Мақолада БМТ доирасида қабул қилинган конвенциялар, хусусан Бомбали терроризмга қарши кураш тўғрисидаги конвенция, Терроризмни молиялаштиришга қарши кураш тўғрисидаги конвенция ва бошқа ҳужжатлар таҳлил қилинган. Шунингдек, минтақавий ташкилотлар томонидан қабул қилинган ҳужжатлар ҳам кўриб чиқилган. Муаллиф мавжуд халқаро-ҳуқуқий механизмларнинг камчиликларини аниқлаб, уларни такомиллаштириш бўйича таклифлар берган. Хусусан, радикализм ва экстремизмни олдини олиш, терроризмга қарши курашда инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, болалар ва ёшларни террористик ташкилотларга ёлланишдан ҳимоя қилиш, ижтимоий тармоқларда террористик материалларни тарқатишга қарши кураш бўйича янги конвенциялар қабул қилиш таклиф этилган. Мақолада терроризмга қарши курашнинг халқаро-ҳуқуқий асосларини такомиллаштириш ва бу соҳада халқаро ҳамкорликни кучайтириш зарурлиги асослаб берилган.
Manbalar
1. 16 декабрь 1997 йилдаги Бомбали терроризмга қарши кураш тўғрисидаги халқаро конвенция; 9 декабрь 1994 йилдаги Халқаро терроризмни йўқ қилиш чоралари тўғрисидаги декларация. Преамбула.
2. БМТ Бош Ассамблеясининг 2006 йил 8 сентябрдаги 60/288-сонли резолюцияси. URL: http://www.un.org/ru/documents/ods.asp?m.
3. Договор о сотрудничестве государств – участников Содружества Независимых Государств в борьбе с терроризмом от 4 июня 1999г. Преамбула. // Собрание законодательства РФ. 2006. № 22. Ст. 2291;
4. South Asian Association for Regional Cooperation (SAARC) Regional Convention on Suppression of Terrorism. 1987. Preamble. Р. 174.
5. United Nations Security Council (UNSC). 1948. Resolution 57: The Palestine Question (18 September 1948). http://unscr.com/en/resolutions/57.
6. International Law Commission (ILC), 1951. Draft Code of Offences against the Peace and
Security of Mankind with commentaries/Yearbook of the International Law Commission.
[pdf] https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/commentaries/7_3_1954.pdf
7. Multilateral Counter-terrorism: The Global Politics of Cooperation and Contestation, New York and London: Routledge (Global Institutions Series) (2010).
8. United Nations General Assembly (UNGA). 1970. Resolution 2625: Declaration on Principles of International Law concerning Friendly Relations and Co-operation among States in accordance with the Charter of the United Nations (24 October 1970). Online. A/UNGA/Res/2625. Available at: https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/25A1C8E35B23161C852570C4006E50AB.
9. Edward Luck, ‘The Uninvited challenge: Terrorism targets the United Nations’ in Edward Newman, Ramesh Thakur and John Tirman, eds., Multilateralism under Challenge? Power, International Order and Structural Change, Tokyo: United Nations University Press, 2006, pp. 336-356.
10. Конвенция о преступлениях и некоторых других актах, совершаемых на борту воздушных судов // https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/crimes_aboard.shtml
11. Конвенция о борьбе с незаконным захватом воздушных судов // https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/aircraft_seizure.shtml
12. Joyner, C.C., 2003. International Extradition and Global Terrorism: Bringing International
Criminals to Justice. Loyola of Los Angeles International and Comparative Law Review,
25(3), pp. 493-542., 513
13. Конвенция о борьбе с незаконными актами, направленными против безопасности гражданской авиации // https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/aviation_security.shtml
14. Levitt, M.G., 1989. The International Legal Response to Terrorism: A Reevaluation. University of Colorado Law Review, 60, pp. 533-551.
15. Stechel I., 1972. Terrorist Kidnapping of Diplomatic Personnel. Cornell International Law Journal. 5(2), p. 203
16. Elizabeth Schmidt Foreign Intervention in Africa: From the Cold War to the War on Terror The International Journal of African Historical Studies Vol. 47, No. 2 (2014), p. 350-352
17. Stiles, K.W., 2006. The Power of Procedure and the Procedures of the Powerful: AntiTerror Law in the United Nations. Journal of Peace Research, 43(1), p42.
18. Christopher C Joyner, ‘International Extradition and Global Terrorism: Bringing International Criminals to Justice’ (2003) 25 Loyola of Los Angles International and Comparative Law Review 493, 520.
19. United Nations General Assembly (UNGA). 1985. Resolution 40/61 // https://documents.un.org/doc/resolution/gen/nr0/482/88/pdf/nr048288.pdf?token=BF3GRWQl1pooruqg47&fe=true
20. Конвенция о маркировке пластических взрывчатых веществ в целях их обнаружения // https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/markconv.shtml
21. Combs, Cindy C. & Martin W. Slann. Encyclopedia of Terrorism. (2007, July 1). Library Journal, 132(12), 122+. https://link.gale.com/apps/doc/A166537043/AONE?u=anon~7e4b2060&sid=sitemap&xid=7a36c3f6
22. United Nations General Assembly (UNGA). 1977. Resolution 51/210 // https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/declarations/terrdec2.shtml
23. Forget, L., 2002. Combating the Financing of Terrorism. Washington D.C.: Legal Department of the International Monetary Fund.
24. Nesi, G., 2006. International Cooperation in Counter-terrorism The United Nations and Regional Organisations in the Fight Against Terrorism. Hampshire, England: Ashgate Publishing Limited.
25. Aust, A., 2001. Counter-Terrorism- A New Approach. Max Planck Yearbook of United Nations Law, 5, p. 286.
26. Diaz-Paniagua, F.C., 2008. Negotiating Terrorism: The Negotiation Dynamics Of Four UN Counter-Terrorism Treaties, 1997-2005. Ph.D. The City University of New York. P. 434.
27. UNSC Res 1373 (28 September 2001) UN Doc S/RES/1373 https://www.unodc.org/pdf/crime/terrorism/res_1373_english.pdf
28. Laborde, J. P. (2005). Counter Terrorism: New International Criminal Laws Perspectives. Work product of the 132nd International Senior Seminar, UNODC. Austria.
29. UNSC Res 1624 (14 September 2005) UN Doc S/RES/1624 https://documents.un.org/doc/undoc/gen/n05/510/54/pdf/n0551054.pdf?token=Nm7hJDDCk2dnZtzUEG&fe=true
30. UNGA Res 51/210 (17 December 1996) UN Doc A/RES/51/210 https://documents.un.org/doc/undoc/gen/n97/761/67/pdf/n9776167.pdf?token=O2Pcg7bEEpPG6CkFV6&fe=true