DUNYO AHOLISINING OʻSISH DINAMIKASIGA TAʼSIR ETUVCHI IJTIMOIY KOʻRSATKICHLAR VA AHOLI HAYOT SIFATI
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I1Y2025N19Kalit so'zlar
aholi, hayot sifati, qarilik, yoshlik, aholining oʻzgarishi, migratsiya, demografik oʻzgarish, demografik oʻsish, urbanizatsiya, vandalizm.Annotasiya
Fan va texnika taraqqiyoti tufayli aholining oʻsish dinamikasi kosmos tezligida oʻsmoqda. 1800-yilda
dunyo aholisi 1 milliard boʻlgan boʻlsa, 2000-yilda u 7,9 ga milliardga oʻsdi. Aholining koʻpayishi soʻnggi ikki asr
davomida kutilmagan darajada progressiv tus olishining asosiy sababi hayot sifatning yaxshilanishidir.
2000-yillarga kelib aholining oʻsish dinamikasi sekinlashdi. Bunga sabab, tibbiy xizmatlarga boʻlgan ehtiyojning
haddan ziyod oshishi, taʼlimga boʻlgan ehtiyoj, globallashuv jarayonida yoshlar dunyoqarashining oʻzgarishi
(tugʻilishning kamayishi) va hokazolar sabab aholi yaxshi turmush tarziga oʻtishning oʻziga xos yoʻllarini amalga
oshirishga urinmoqda. 30-40 yil oldin oilalarda farzandlarning koʻpligi oilaviy qadriyat boʻlgan boʻlsa, hozir bu
koʻrsatkichlar “yosh oilalar”ni qiziqtirmay qoʻydi. Hozir yaxshi hayot sifatiga ega boʻlish farzandlar koʻpaytirish
bilan emas, balki, kamroq farzandli boʻlib sifatli natijaga erishish, moddiy va maʼnaviy hayotning hal qiluvchi
mezoniga aylandi.
Rivojlangan yoki rivojlanayotgan dunyo davlatlarining aholisi yuqori yoki yaxshiroq hayot sifatiga ega boʻlishini
imkon darajasida tahlil qilishga, ilmiy faktlar asosida asoslab berishga intildik.
Manbalar
1. Bottomley A. (2002). “The Cancer Patient and Quality of Life” The Oncologist. 7(2): 120-
125 p
2. Denton FT, et al. (1998). "The Future Population of Canada, Its Age Distribution and
Dependency Relations". Canadian Journal on Ageing. 17(1):83 p
3. Lithwick M, et al. (1999). "Mistreatment of Older Adults:Perpetrator-Victim Relationships
and Interventions". Journal of Elder Abuse and Neglect. 11(4):95 p
4. Nahmiash D and N Reis. (2000). "Most Successful Intervention Strategies for Abuse Older
Adults". Journal of Elder Abuse and Neglect 12(3-4):53 p
5. Neysmith, S. M., and J. Edwardh, 1983, "Ideological Underpinnings of the World Assembly
on Aging". Canadian Journal on Aging. 125-126 p
6. State of the World's Cities Report, 2012/ 2013: Prosperity of Cities, UNHABITAT, (2013)
7. World Population Data Sheet. (2012). PRB, Washington DC
