BARQARORLIK REYTINGI ORQALI FISKAL INTIZOM VA BIZNES MUHITINI RAGʻBATLANTIRISHNING OʻZBEKISTON TAJRIBASI
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I4Y2025N17Kalit so'zlar
barqarorlik reytingi, fiskal intizom, iqtisodiy samaradorlik, biznes muhit, moliyaviy barqarorlik, soliq intizomi, reyting tizimi, ragʻbatlantiruvchi mexanizm, raqamlashtirish, Oʻzbekiston tajribasi, xorij tajribasi, S&P, ESG.Annotasiya
Mazkur maqolada Oʻzbekiston Respublikasida joriy etilgan tadbirkorlik subyektlarining barqarorlik reytingi tizimi fiskal intizomni mustahkamlash, biznes muhitini sogʻlomlashtirish va davlat–xususiy sektor oʻrtasidagi ishonch muhitini rivojlantirishdagi oʻrni nuqtai nazaridan tahlil etiladi. Reyting tizimi doirasida iqtisodiy samaradorlik, moliyaviy intizom, soliq majburiyatlarini bajarish, ijtimoiy masʼuliyat va raqamlashtirish darajasi kabi 23 ta kompleks koʻrsatkich asosida baholash amalga oshiriladi. Maqolada reyting tizimining ragʻbatlantiruvchi va jazolovchi tamoyillari, ularning normativ-huquqiy asosi, shuningdek xalqaro reyting amaliyotlari (S&P, ESG, Doing Business) bilan qiyosiy tahlili keltirilgan. Barqarorlik reytingining joriy etilishi Oʻzbekistonda soliq boshqaruvini avtomatlashtirish, fiskal xavflarni oldindan aniqlash va intizomli subyektlarni differensial ragʻbatlantirish orqali iqtisodiyotni raqamli va manzilli boshqarishga xizmat qilayotgani asoslab berilgan.
Manbalar
1. Mirziyoyev Sh. M. (2024). 2024-yil 5-yanvar kuni Shavkat Mirziyoyev tadbirkorlarning barqarorlik reytingini joriy qilish bo‘yicha taqdimot bilan tanishtirilishdagi nutqi". https://yuz.uz/uz/news/tadbirkorlarning-barqarorlik-reytingi-joriy-qilinadi.
2. Robert M. Solow. (1988). Growth Theory: An Exposition. Oxford University Press. ISBN: 0195056094, 9780195056099.
3. William J. Baumol. (1996). Entrepreneurship: Productive, unproductive, and destructive. Journal of Business Venturing, 11(1), 3–22. https://doi.org/10.1016/0883-9026(94)00014-X
4. Jeffry A. Timmons. (1989). The Entrepreneurial Mind. Brick House Publishing Company. ISBN: 0931790840, 9780931790843. – p.187.
5. Kuckertz, A., & Wagner, M. (2010). A Systematic Literature Review of Sustainable Entrepreneurship Metrics. Journal of Business Venturing Insights, 14, 1–14.
6. Tivonen, M., Korhonen, J., & Jussila, J. J. (2019). Sustainability and entrepreneurship: A bibliometric review and research agenda. Sustainability, 11(9), 2681.
7. Shane, S. (2003). A General Theory of Entrepreneurship: The Individual-Opportunity Nexus. Edward Elgar Publishing. ISBN: 9781840648780.
8. Acs, Z. J., & Audretsch, D. B. (2005). Handbook of Entrepreneurship Research: An Interdisciplinary Survey and Introduction. Springer.
9. Casson, M. (2003). The Entrepreneur: An Economic Theory (2nd ed.). Edward Elgar Publishing.
10. Porter, M. E. (1990). The Competitive Advantage of Nations. Free Press.
Porter, M. E. (2008). On Competition. Harvard Business Review Press.
11. OECD. (2010). Entrepreneurship at a Glance 2010. OECD Publishing.
OECD. (2017). Measuring Entrepreneurial Performance: A Policy Toolkit. OECD Publishing.
12. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2024-yil 30-yanvardagi “Tadbirkorlik subyektlarining barqarorlik reytingini aniqlash tartibi toʻgʻrisidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi 55-son qarori. 2024-yil, aprel.
13. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 23-yanvardagi “Tadbirkorlik subyektlarining barqarorlik reytingini joriy etish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi 39-son qarori.
14. O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi (yangi tahriri). (2025). 30-dekabr. – 402 bet.
15. Kraus, S., Clauss, T., Breier, M., Gast, J., Zardini, A., Tiberius, V., & Brem, A. (2019). Entrepreneurial orientation and sustainable development: A configuration approach. Journal of Business Research, 99, 314–324.
