RAQAMLI DALILLARNI TOʻPLASH VA TAHLIL QILISHDA INTERPOL VA EUROPOL TAJRIBASI: OʻZBEKISTON UCHUN AMALIY AHAMIYATI
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5SI4Y2025N36Kalit so'zlar
raqamli dalillar, Interpol, EUROPOL, Oʻzbekiston, kiberjinoyatchilik, xalqaro hamkorlik, milliy xavfsizlik.Annotasiya
Ushbu maqolada raqamli dalillarni toʻplash va tahlil qilishda Interpol va EUROPOL tajribasi hamda ushbu tajribaning Oʻzbekiston uchun amaliy ahamiyati oʻrganilgan. Raqamli jinoyatchilikning global miqyosda oʻsishi va milliy chegaralarni tan olmasligi, bu borada xalqaro hamkorlikning muhimligini yanada oshirmoqda. Tadqiqot davomida Interpol va EUROPOL tomonidan ishlab chiqilgan raqamli dalillarni toʻplash, saqlash, tahlil qilish va almashish borasidagi protokollar, texnologiyalar va huquqiy mexanizmlar oʻrganildi. Shuningdek, Oʻzbekistonda mavjud qonunchilik bazasi, institutsional tuzilmalar va texnik imkoniyatlar tahlil qilinib, xalqaro tajribani mahalliy sharoitga moslashtirish imkoniyatlari koʻrib chiqildi. Tadqiqot natijalariga koʻra, Oʻzbekiston uchun raqamli dalillarni toʻplash va tahlil qilish tizimini takomillashtirish boʻyicha tavsiyalar ishlab chiqildi. Bu tavsiyalar Oʻzbekistonda kiberjinoyatchilikka qarshi kurashish samaradorligini oshirish, milliy xavfsizlikni taʼminlash va xalqaro hamkorlikni kengaytirishga xizmat qiladi.
Manbalar
1. O'zbekiston Respublikasining "Kiberxavfsizlik to'g'risida"gi Qonuni, 2020-yil.
2. O'zbekiston Respublikasining Jinoyat-protsessual kodeksi.
3. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "Kiberjinoyatchilikka qarshi kurashishni takomillashtirish chora-tadbirlari to'g'risida"gi Farmoni, 2021-yil.
4. Interpol. (2021). Digital Forensics Collection and Analysis (DFCA) program. Retrieved from https://www.interpol.int
5. EUROPOL. (2020). Digital Forensics Handbook (DFH). Retrieved from https://www.europol.europa.eu
6. Abdullaev, A. (2022). O'zbekistonda kiberjinoyatchilikka qarshi kurashish: muammolar va istiqbollar. Yuridik fanlar axborotnomasi, 3(2), 45-53.
7. Ahmedov, B. (2021). Raqamli dalillarni to'plash va tahlil qilish: xalqaro tajriba. Huquq va burch, 5(3), 78-85.
8. Brown, C. (2020). Digital Evidence and Computer Crime: Forensic Science, Computers, and the Internet. Academic Press.
9. Casey, E. (2021). Digital Evidence and Computer Crime. London: Academic Press.
10. Hasanov, M. (2022). O'zbekistonda kiberjinoyatchilikka qarshi kurashish tizimini takomillashtirish yo'llari. Huquqiy tadqiqotlar jurnali, 2(1), 67-75.
11. Mirzayev, T. (2023). Raqamli dalillarni to'plash va tahlil qilishda Interpol tajribasini O'zbekiston sharoitiga moslashtirish imkoniyatlari. Yuridik fanlar axborotnomasi, 4(3), 112-120.
12. UNODC. (2021). Comprehensive Study on Cybercrime. Vienna: United Nations Office on Drugs and Crime.
13. Ziyadullaev, M. (2021). Kiberjinoyatchilikka qarshi kurashishda xalqaro tajriba: O'zbekiston uchun saboqlar. Huquq va burch, 6(1), 34-42.
