MEHNATGA OID MUNOSABATLARDA KAMSITISH UCHUN HUQUQIY JAVOBGARLIK MASALALARI
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I6Y2025N68Kalit so'zlar
mehnat sudlari, gender tengligi, mehnat inspeksiyasi, huquqiy mexanizm, huquqiy javobgarlik, xalqaro tajriba, yuridik majburiyat, xalqaro tashkilotlar.Annotasiya
Ushbu ilmiy maqolada xalqaro tashkilotlar va dunyoning rivojlangan mamlakatlarning mehnat munosabatlarida kamsitishga qarshi qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlari hamda huquqbuzarlik uchun javobgarlik asoslari oʻrganiladi. Xalqaro huquq subyektlari tomonidan qabul qilingan strategiyalar va amaliyotlarni tahlil qilib global ishchi kuchida teng imkoniyatlar va adolatli munosabatni yaratish masalasi haqida maʼlumot beriladi. Maqolada kamsitishlarga qarshi kurashda samarali yondashuvlar, qonunchilik asoslari, ijro mexanizmlari va ish beruvchilar amaliyoti koʻrib chiqiladi. Dunyoni rivojlangan davlatlar kamsitishlarga qarshi kurashish va ish joyida teng munosabatni targʻib qilish boʻyicha muhim chora-tadbirlar va ular negizida jazo choralari belgilagan. Har bir davlatning yondashuvi ularning huquqiy mexanizmi va qonun manbalariga jazo choralari farq qilishi mumkin. Mehnat munosabatlarida kamsitishning oldini olishning asosiy jihatlaridan biri bu keng qamrovli qonunchilikning mavjudligi va uning samarali ishlashi hisoblanadi. Rivojlangan mamlakatlarda, odatda, irqi, etnik kelib chiqishi, jinsi, yoshi, nogironligi va boshqalar kabi turli xil himoyalangan xususiyatlar asosida shaxslarni kamsitishdan himoya qilish uchun mustahkam huquqiy asos va uning ijro mexanizmi yaratilgan.
Manbalar
1. Липинский Д.А. Юридическая ответственност – институт права // Юрист. 2013. № 13. – С.7.[ Липинскй.Д.А. Легал лиабилитй – ан институтион оф лаw // Журист.]
2. Абдуманалов Р. Трудовая миграция // Территория согласия. 2007. № 2(7). С. 22–24. [Абдуманалов Р. Лабор мигратион // Территорй оф cонцент].
3. Кондратьева С.Л. Юридическая ответственность: соотношение норм материаль-ного и процессуального права. – С. 14.
4. XMT Bosh direktorining “Ishdagi tenglik: muammolarga javob izlash” ma’ruzasi: Xalqaro mehnat konferensiyasi. 96-sessiya 2007. Xalqaro mehnat byurosi. Jeneva. 262 b.
5. Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi. Available at: https://constitution.uz/oz/pages/humanrights/ (accessed 01.01.2024)
6. “Iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy huquqlar to‘g‘risi”da Xalqaro pakt 1966-yil 16-dekabr, Nyu-York;
7. “Teng haq to‘lash to‘g‘risi”da konvensiya,1951-yil 29-iyun, Jeneva;
8. “Mehnat va ish turlari sohasida kamsitish to‘g‘risida”gi konvensiya, 1958-yil 25-iyun, Jeneva;
9. ILO Declaration on Fundamental Principles and Rights at Work. Available at: https://www.ilo.org/declaration/thedeclaration/lang--en/index.(accessed 01.01.2024)
10. Xotin-qizlarni kamsitishining barcha shakllariga barham berish to‘g‘risida konvensiya, 1979-yil 18-dekabr, Nyu-York;
11. XMT Bosh direktorining “Ishdagi tenglik: muammolarga javob izlash” ma’ruzasi: Xalqaro mehnat konferensiyasi. 96-sessiya 2007. Xalqaro mehnat byurosi. Jeneva. 262 b.
12. O‘zbekistonda mehnat qonunchiligini buzgan 2700 ga yaqin amaldor jazolandi //https://www.gazeta.uz/oz/2024/05/13/labor-legislation/
13. Civil code. Available at: https://www.law.cornell.edu/wex/civil_code#:~:text=A%20civil%20code%20is%20a,codified%20in%20a%20commercial%20code. (accessed 02.01.2024)
14. Age Discrimination. Available at: https://www.eeoc.gov/age-discrimination (accessed 02.01.2024)
15. Guide to Disability Rights Laws /https://www.ada.gov/resources/disability-rights-guide (accessed 02.01.2024)
16. Pregnancy Discrimination and Pregnancy-Related Disability Discrimination/https://www.eeoc.gov/pregnancy-discrimination (accessed 02.01.2024)
17. The Genetic Information Nondiscrimination Act of 2008/ https://www.eeoc.gov/statutes/genetic-information-nondiscrimination-act-2008 (accessed 02.01.2024)
18. Konstitutsiya Rossiyskoy Federatsii. http://www.constitution.ru/en/10003000-03.htm. (accessed 02.02.2024)
19. LABOR CODE OF THE RUSSIAN FEDERATION OF 31 DECEMBER 2001.https://www.ilo.org/dyn/natlex/docs/WEBTEXT/60535/65252/E01RUS01.htm (accessed 02.01.2024)
20. Лютов Н. Л. Дискриминация в области труда и занятий: проблем определения // Трудовое право в России и за рубежом. 2011. № 4. S. 20–24, 22.
21. Деменева Н. А. Дискриминация в сфере труда: проблемы ме- тодологии // Трудовое право в России и за рубежом. 2011. № 2. С. 19–22.
22. Мазин А.Л. Трудовая дискриминация и управление персоналом // Трудовое право.2015. № 1. S. 80-89.[ Mazin A.L. Labor discrimination and personnel management // Labor law]
23. Qozog‘iston Respublikasida 2030-yilgacha oila va gender siyosati konsepsiyasi, № 384, 12.06.2016-yil, 14-bet.
