MEHNAT HUQUQINING KONSTITUTSIYAVIY ASOSLARI VA KAFOLATLARI

Авторы

  • Khurmat Makhmudova

DOI:

https://doi.org/10.47390/SPR1342V4I5Y2024N46

Ключевые слова:

Iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro pakt, Konstitutsiya, Mehnat kodeksi, Mehnat erkinligi, majburiy mehnatni taqiqlash, Ishsizlik nafaqasi, mehnatga haq to‘lash, ijtimoiy himoya, dam olish vaqti “Ishga marhamat” monomarkazlari, pensiya ta’minoti, “Inson-jamiyat-davlat”

Аннотация

Ushbu maqolada har bir inson mehnat qilish, ishni erkin tanlash, adolatli va qulay ish sharoitiga ega bo’lish va ishsizlikdan himoya qilinish huquqiga ega ekanligi, har bir inson hech bir kamsitishsiz teng mehnat uchun teng haq olish huquqiga egaligi, har bir ishlovchi kishi o’zi va oilasi uchun insonga munosib yashashni ta’minlaydigan adolatli va qoniqarli daromad olishga, zarur bo’lganda ijtimoiy ta’minotning boshqa vositalari bilan to’ldiriluvchi daromad olish huquqiga ega har bir inson kasaba uyushmalari tuzish va o’z manfaatlarini himoya qilish uchun kasaba uyushmalariga kirish huquqiga eganligi, 2023-yil 30-aprel kuni Referendum natijalari bo‘yicha qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi ikkinchi bo‘limi inson va fuqaroning asosiy huquqlari, erkinliklari va burchlari belgilanganligi O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida hamda O‘zbekiston Respublikasi Mehnat Kodeksida hamda boshqa qonunlarda shaxslarning tenglik va kamsitishlardan taqiqlash prinsipi asosida erkin mehnat qilish huquqlari bo‘yicha har tomonlama kafolatlar berilganligi, ayniqsa ayollar, voyaga yetmaganlar, nogironlar va boshqa aholining ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlari uchun mehnat sohasida alohida kafolatlar va imtiyozlar berilgan va bugungi kunda amalga oshirilib kelinayotganligi, insonning Konstitutsiya va qonunlarda mustahkamlab qo‘yilgan huquq va erkinliklari daxlsizdir hamda ulardan sud qarorisiz mahrum etishga yoki ularni cheklab qo‘yishga hech kim haqli emasligi, mehnat qilish huquqi, kasb va faoliyat turini erkin tanlash huquqi shaxsning mutloq huquqi, mehnat qilish huquqi Xalqaro normativ hujatlarda, O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida, Mehnat kodeksida va boshqa qonun osti hujjatlarida mustahkamlangan va kafolatlanganligi аnаliz vа sintеz, kоmplеks yondаshuv, tizimli-funksiоnаl yondаshuv, kоntеnt аnаliz, rеtrоspеktiv tаhlil, diаlеktik, sinеrgеtik, gramatik tahlil kаbi ilmiy bilish usullаridаn fоydаlаnib tadqiq etilgani haqidagi masalalar bayon qilinadi.

Библиографические ссылки

Inson huquqlari umumjahon dekloratsiyasi 1948-yil 10-dekabr

O‘zbekiston Respublikasi mazkur Konvensiyaga O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1995-yil 31-avgustdagi 126-I-sonli “1966-yil 16-dekabrdagi Iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro paktga qo‘shilish haqida”gi qarori

O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi

O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi Mehnat kodeksi

O‘zbekiston Respublikasining “Aholi bandligi to‘g‘risida”gi 2020-yil 20-oktaybrdagi 642-sonli Qonuni

O‘zbekiston Respublikasining “Mehnatni muhifaza qilish to‘g‘risida”gi 1993-yil 6-maydagi qonuni

O‘zbekiston Respublikasining “Mehnatni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi o‘zbekiston respublikasi qonuniga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqidagi 2016-yil 22-sentyabrdagi 410-sonli qonuni

O‘zbekiston Respublikasining “Fuqarolar sog ‘ligini saqlash to‘g ‘risida”gi 1996-yil 29-avgustdagi qonuni

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Kambag‘al va ishsiz fuqarolarni tadbirkorlikka jalb qilish, ularning mehnat faolligini oshirish va kasb-hunarga o‘qitishga qaratilgan hamda aholi bandligini ta’minlashga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2020-yil 11-avgustdagi PQ-4804-son qarori

O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish

vazirligining 2002-yil 1-apreldagi 21-son buyrug‘i bilan tasdiqlangan “Davlat ijtimoiy sug‘urtasi bo‘yicha nafaqalar tayinlash va to‘lash tartibi to‘g‘risida” Nizom

O‘zbekiston Respublikasining 1993-yil 3-sentyabrdagi 938-XII-sonli “Fuqarolarning Davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risida”gi Qonun

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 4-maydagi PQ-5102 son “Fuqarolarga davlat pensiyalarini tayinlash jarayonini soddalashtirish hamda pensiya va nafaqalarni yetkazish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroriga

https://lex.uz/docs/-6445145

http://www.insonhuquqlari.uz/oz/menu/ekonomicheskie-sotsialnye-i-kulturnye-prava

https://lex.uz/docs/-5055690

https://oqdaryoovozi.uz/if/56728-ch.html

https://constitution.uz/oz/pages/humanRights

https://gendermadad.uz/oz/document/2434

http://www.insonhuquqlari.uz/

https://zenodo.org/records/10659428

https://my.gov.uz/oz/life-situations/7

https://www.gazeta.uz/oz/2024/02/10/pension/

Загрузки

Опубликован

2024-05-21

Как цитировать

Makhmudova, K. (2024). MEHNAT HUQUQINING KONSTITUTSIYAVIY ASOSLARI VA KAFOLATLARI. Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари / Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук / Actual Problems of Humanities and Social Sciences., 4(5). https://doi.org/10.47390/SPR1342V4I5Y2024N46