ПРИНЦИПЫ ФОРМИРОВАНИЯ СИСТЕМНОГО МЫШЛЕНИЯ У БУДУЩИХ УЧИТЕЛЕЙ НА ОСНОВЕ КОГНИТИВНОГО ПОДХОДА

Авторы

  • Shohsanam Samatova

DOI:

https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I3Y2025N86

Ключевые слова:

системное мышление, когнитивный подход, педагогический процесс, будущие учителя, образование в интересах устойчивого развития, интегративный подход, методология обучения

Аннотация

В данной статье на основе когнитивного подхода анализируются принципы формирования навыков системного мышления у будущих учителей. Рассматриваются компоненты навыков системного мышления с точки зрения научного образования и образования в интересах устойчивого развития, освещается их значение в процессе обучения. В ходе исследования были выявлены 12 основных навыков системного мышления и обоснована необходимость их освоения будущими педагогами. Эти принципы способствуют развитию системного и интегративного подхода в педагогическом процессе.

Библиографические ссылки

1. Ardoin, N. (2006). Toward an interdisciplinary understanding of place: Lessons for environmental education. Canadian Journal of Environmental Education, 11(1), 112–126.

2. Assaraf, O., & Orion, N. (2005). The development of system thinking skills in the context of earth system education. Journal of Research in Science Teaching, 42, 1–43.

3. Assaraf, O., & Orion, N. (2010). Four case studies six years later: Developing systems thinking skills in junior high school and sustaining them over time. Journal of Research in Science Teaching, 47(10), 1253-1280.

4. Axrorova U.X. Pedagogikada tizimli tahlil nazariyalari va konseptual g‘oyalarning ahamiyati // NamDU Ilmiy axborotnomasi, 2022, 12-son, www.journal.namdu.uz. ISSN: 2181-0427. -B. 610-617.

5. Bertalanffy, L. V. (1968). General system theory: Foundations, development, applications. New York, NY: Braziller.

6. Capra, F. (1999). Ecoliteracy: The challenge for education in the next century. Berkeley, California: Liverpool Schumacher Lectures, 20.

7. Masharipova N.R. (2023). O‘quvchilarda tanqidiy fikrlashni shakllantirishning pedagogik omillari. Ilmiy anjumanlar, 4(22). https://ilmiyanjumanlar.uz/uploads/conferences/0016/4.22.pdf

8. Maxamatova F.S. (2023). Bo‘lajak o‘qituvchilarning kreativ sifatlarini rivojlantirishning ilmiy-nazariy asoslari. Pedagogika va psixologiya, 2(41),112–126. https://ruslit.jdpu.uz/index.php/ppmedu/article/download/2941/2013/7418.

9. McKeown, R. (2002). ESD toolkit. Retrieved from http://www.esdtoolkit.org

10. Nolet, V. (2009). Preparing sustainability literate teachers. The Teachers College Record, 111(2), 409–442

11. Sleurs, W. (2008). Competences for education for sustainable development (ESD) teachers. A framework to integrate ESD in the curriculum of teacher training institutes. Belgium: Commenius 2.1 Project.

12. Sterling, S. (2003). Whole systems thinking as a basis for paradigm change in education: Explorations in the context for sustainability (Unpublished doctoral dissertation). University of Bath, UK.

13. Шермухамедова Н. Фалсафа ва фан методологияси. –Тошкент: Университет, 2005. – 388 б.

Загрузки

Прислана

2025-03-15

Опубликован

2025-03-17

Как цитировать

Samatova, S. (2025). ПРИНЦИПЫ ФОРМИРОВАНИЯ СИСТЕМНОГО МЫШЛЕНИЯ У БУДУЩИХ УЧИТЕЛЕЙ НА ОСНОВЕ КОГНИТИВНОГО ПОДХОДА. Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук Actual Problems of Humanities and Social Sciences., 5(3), 573–577. https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I3Y2025N86