XORAZM XALQ SOVET RESPUBLIKASINING ILK MATBUOTI: “INQILOB QUYOSHI”

Mualliflar

  • Dilafruz Atamuratova

Kalit so'zlar

https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I6Y2025N02

Kalit so'zlar

matbaa, matbuot, toshbosma, gazeta, litografiya, Xiva.

Annotasiya

Xorazmda matbuotning paydo boʻlishi bevosita Muhammad Rahimxon Feruz tashabbusi bilan tashkil etilgan 1874 yildagi – toshbosma bilan bogʻliq hisoblanadi. Oʻz oʻrnida, toshbosma rivojiga oʻz hissasini qoʻshgan birinchi oʻzbek litografi O.Abdalovning roli katta ekanligiga ahamiyat berilgan. Shundan kelib chiqqan holda, maqolada “Inqilob quyoshi” gazetasi faoliyatining yoʻlga qoʻyilishi, davriy matbuot uchun asos boʻlgan toshbosma hamda O.Abdalovga oid boʻlgan maʼlumotlar, gazetalarning diqqat markazida turgan masalalar, ijtimoiy-siyosiy hamda maʼnaviy-maʼrifiy xabarlar, oʻlka tarixini oʻzida qamrab olgan jarayonlar oʻz aksini topgan. Maqolada Xorazm tarixini oʻrganishda “Inqilob quyoshi” gazetasining tutgan oʻrni, gazeta sahifalaridan oʻrin olgan ruknlar, maqola va xabarlarning mazmun-mohiyati tahlil etilgan.

Manbalar

1. Бобохонов А. Асрдан ошган зиё масканлари. Т., “Ўзбекистон”. 2011. (Boboxonov A. Centuries of enlightenment. T., “Uzbekistan”. 2011.)

2. Бобохонов А., Ҳасанов С. Отажон матбаачи. Гулистон. №10. 1974. (Boboxonov A., Hasanov S. Otajon litographer. Guliston. №10. 1974.)

3. Бекмуҳаммедов У. Гурлан тумани. Т., Янги аср авлоди. 2011. (Bekmuhammedov U. Gurlan district. T., New Age Generation. 2011.)

4. Эрназаров Т.Э., Акбаров А.И. История печати Узбекистана. Т., “Ўқитувчи”, 1977. (Ernazarov T.E., Akbarov A.I. History of the press of Uzbekistan. T., “The teacher”, 1977.)

5. Ҳаёт. Тошбосма иш бошлаганда. № 4. 28 январ – 3 феврал 2010 йил. (Life. When the stonework begins. № 4. January 28 - February 3, 2010.)

6. Иноятов Х.Ш. История Хорезмской Народной Советской республики (1920-1924 гг.). Т., “Фан”. 1976. (Inoyatov Kh.Sh. History of the Khorezm People's Soviet Republic (1920-1924). T., Fan. 1976.)

7. Известия (“Известия полномочного представителя РСФСР в ХНСР”). О налоге. №.1. 6 июлья 1921 г. (Izvestia (“News of the Plenipotentiary Representative of the RSFSR in KhNSR”). About tax. No.1. July 6, 1921)

8. Известия (“Известия полномочного представителя РСФСР в ХНСР”). Национальная политика РСФСР. №.3. 11 июля 1921 г. (Izvestia (“News of the Plenipotentiary Representative of the RSFSR in KhNSR”). National policy of the RSFSR. No. 3. July 11, 1921)

9. Известия (“Известия полномочного представителя РСФСР в ХНСР”). О налоге. №.5. 15 июлья 1921 г. (Izvestia ("News of the full representative of the RSFSR in KhNSR"). About taxes. No. 5. July 15, 1921)

10. Известия (“Известия полномочного представителя РСФСР в ХНСР”).Хива, 8 августа 1921 года. №.14. 8 августа 1921 г. (Izvestia (“Izvestia of the Plenipotentiary Representative of the RSFSR in the KhNSR”). Khiva, August 8, 1921. No.14. August 8, 1921)

11. Известия (“Известия полномочного представителя РСФСР в ХНСР”). Хива, 10 августа. №.15. 10 августа 1921 г. (Izvestia (“News of the Plenipotentiary Representative of the RSFSR in KhNSR”). Khiva, 10 August. No.15. August 10, 1921)

12. Известия (“Известия полномочного представителя РСФСР в ХНСР”). Хива, 12 августа. №.16. 12 августа 1921 г. (Izvestia (“News of the Plenipotentiary Representative of the RSFSR in KhNSR”). Khiva, 12 August. No.16. August 12, 1921)

13. Насыров Б.Ф. Из Истории политико-массовой и культурно-просветительной работы в Хорезме. Ўзбекистонда ижтимоий фанлар. № 4. Т., “Фан”, 1967. (Nasyrov B.F. From the history of political-mass and cultural-educational work in Khorezm. Humanities in Uzbekistan. No. 4. T., "Fan", 1967.)

14. Погорельский И.В. История Хивинской революции и Хорезмской Народной Советской Республики 1917 – 1924 гг. Ленинград., Издательство Ленинградского университета. 1984. (Pogorelsky I.V. History of the Khiva Revolution and the Khorezm People's Soviet Republic 1917 - 1924. Leningrad., Leningrad University Press. 1984.)

15. “Советская Сибирь”. Приезд Хивинской делегации. № 177. 20 августа 1920 г. ("Soviet Siberia". Arrival of the Khiva delegation. No. 177. August 20, 1920)

16. Тарих садоси. Воҳа солномаси. Урганч. “Хоразм”. 2010. (The sound of history. Oazis's Chronicle. Urgench. "Khorezm". 2010.)

16. Тошпўлатова Д. Матбаачилик тарихидан. Воҳа солномаси. Урганч., “Хоразм”. 2010. (Toshpulatova D. From the history of printing. Oazis's Chronicle. Urgench., “Khorezm”. 2010.)

17. Хорезмская правда. Под’ем народного хозяйства Хорезма за 20 лет. № 251. 24 декабря 1944 г. (Khorezm truth. The rise of the national economy of Khorezm in 20 years. No. 251. December 24, 1944)

18. Хоразм ҳақиқати. Отажон Абдолов туғилганига 125 йил. 1982 йил 22 январ.( The truth of Khorezm. 125 years since the birth of Otajon Abdolov. January 22, 1982.)

19. Язбердиев А. Избранные статьи. V том. Ашхабад. 2014. (Yazberdiev A. Selected Articles. Volume V Ashgabat. 2014.)

20. Юлдашев Н. Начало строительства Советской культуры в ХНСР. Ўзбекистонда ижтимоий фанлар. № 2. Т., “Фан”, 1970. (Yuldashev N. The beginning of the construction of Soviet culture in KhNSR. Humanities in Uzbekistan. No. 2. T., “Fan”, 1970.)

21. Зиё Саид. Ўзбек вақтли матбуоти тарихига материаллар (1870 – 1927). – ТошкентСамарқанд: Ўздавнашр, 1927. (Ziyo Said. Materials on the history of the Uzbek periodical press (1870 - 1927). - Tashkent-Samarkand: Uzdavnashr, 1927.)

##submission.downloads##

Yuborilgan

2025-06-03

Nashr qilingan

2025-06-16

Qanday ko'rsatish

Atamuratova, D. (2025). XORAZM XALQ SOVET RESPUBLIKASINING ILK MATBUOTI: “INQILOB QUYOSHI”. Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук Actual Problems of Humanities and Social Sciences., 5(6), 17–20. https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I6Y2025N02