ANALYSIS OF THE APPLICATION OF AN INTEGRATED APPROACH TO THE ASSESSMENT OF THE RATING AND RANKING OF FOREIGN EVALUATION ORGANIZATIONS (USING THE EXAMPLE OF APPRAISAL ORGANIZATIONS IN RUSSIA)
DOI:
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5I4Y2025N22Keywords:
Rating organizations of Russia, rating, ranking, methodology, international rating agencies, indicators, qualitative rating index, quantitative rating index, comprehensive approach, rating scale, analysis, international standards, objective approach, financial dimension.Abstract
This article analyzes the principles, indicators, and the generalized approach and methodology used for assessing the rating and ranking of the activities of rating organizations in Russia. The article suggests the development of a qualitative or quantitative rating index and ranking methods based on a transition scale, which consists of a set of numbers from the interval [1; 27; -n], accepted as the numerical analog of the scales of international rating agencies. Furthermore, the article details the main indicators used in the assessment of ratings, the core principles of the methodology, and their relationship with international standards. The article emphasizes the importance of a comprehensive analysis of various indicators for the accuracy and reliability of ratings and rankings, as well as the significance of basing them on the scales of international rating agencies. The analysis results are directed towards the development of effective and objective approaches for evaluating the ratings of rating organizations in Russia.
References
1. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 1-iyuldagi “Baholash faoliyatini yanada takomillashtirish hamda past rentabelli va faoliyat yuritmayotgan davlat ishtirokidagi korxonalarni sotish mexanizmlarini soddalashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida” PQ-4381-son qarori.
2. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2023-yil 24-martdagi “Davlat aktivlarini boshqarish agentligi faoliyatini samarali tashkil etish chora-tadbirlari toʻgʻrisida” PQ-101-son qarorining yoʻl xaritasida belgilangan “Baholash va rieltorlik faoliyatini takomillashtirish, bu sohadagi byurokratik toʻsiqlarni bartaraf etish” vazifasidagi 1 va 2-bandlar.
3. Синяк Н.Г. Анализ параметров и разработка методики отсенки компаний, занимающихся отсеночной деятелностю./Н.Г.Синяк, А.Н.Долгих // Вестник Полоского госуниверситета. Сер. Д. Экономические науки. – 2012. – № 6. – С. 27–34. http://elib.psu.by:8080/handle/123456789/290.
4. Дячкова Н.Ф. Сопоставление рейтинговых шкал российских и зарубежных агентств: промышленные и финансовые компании // Корпоративные финансы, 2018, №2, Том 16. НИУ «ВШE». – с.35-52.
5. Xalqaro reyting agentliklari (S&P, Fitch, Moodyʼs) metodikalari boʻyicha baholash; Rossiyadagi RAEX (RAEKS-Analitika) MCHJ reyting agentstligining metodikasi (https://raex-a.ru/ratings/appraising_potential/metodika).
6. Методика рейтинга – Осенка деловой активности отсеночных организатсий Узбекистана // Рейтинговое агентство «Аҳбор-Рейтинг» [Электрон. ресурс]. – Режим доступа: ҳттп://www.аҳбор.уз/ /др_кор_эмит_ метҳод.пҳп. – Дата доступа: 18.07.2010.
7. Garvin, D. A. “How the Balanced Scorecard Helps Organizations Manage Strategy.” Harvard Business Review, 2000, 78(6), 74-85.
8. Tirole, J. The Theory of Corporate Finance. Princeton University Press, 2006, p. 392.
9. Kobayashi, K. The Role of Technological Innovation in Corporate Rating. Singapore. World Scientific Publishing, 2011, p. 276.
10. Sato, M. Strategic Innovation and Market Positioning. Tokyo, Japan. Springer, 2014, p. 248.
11. Lipsis, G. S., va Kuznetsov, V. I. Reytinglashning moliyaviy va iqtisodiy aspektlari. M.: Infra-M., 2005, 432-bet.
12. Ilin, A. V. Reytinglashda regressiya tahlili. M.: — Yurayt, 2012, 198-bet.
13. Sivkova, N. M. Reytinglashning iqtisodiy va ijtimoiy koʻrsatkichlari. M.: Prospekt, 2014, 320-bet.
14. Шохаъзамий Ш.Ш. Трактат о смарт сифровой республике. Monografiya. -T.: Innovatsion rivojlanish nashriyot-matbaa uyi, 2020. -352 s.
15. Shohaʼzamiy Sh.Sh., Sunnatov Yu.U. Firmalar buxgalteriya balansi asosida moliyaviy-xoʻjalik faoliyatini tahlil qilishning yangicha yondashuvi.// “Xalqaro moliya va hisob” ilmiy elektron jurnali №5, 2017-y. sentyabr.-20 b.
16. Shohaʼzamiy Sh.Sh., Sunnatov Yu.U. Nomoliyaviy firmalar buxgalteriya balansi koʻrsatkichlarining tahlil usuli, meʼyorlari va optimal miqdorlarini aniqlash.// V kn.: «Пути и механизмы далнейшего развития и либерализатсии экономики в свете реализатсии Стратегии действий по пяти направлениям развития Республики Узбекистан в 2017-2021 годах»//По материалам ИХ Форума экономистов Узбекистана.// Ташкент, ИПМИ при Кабинете Министров Республики Узбекистан, 2017 г. -с.280-284.
17. Shoxaʼzamiy Sh.Sh., Sunnatov Yu.U. Firmalar moliyaviy oʻlchamiga qarab moliyaviy holati reytingi boʻyicha ularning moliyaviy top-kuchlilikdagi oʻrnini aniqlash//“Faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanishning dolzarb masalalari” mavzusidagi Xalqaro ilmiy-amaliy anjuman materiallari toʻplami. 2019-yil 11-oktyabr, Z.M.Bobur nomidagi Andijon Davlat universiteti.
18. Shohaʼzamiy Sh.Sh. Mulk, qiymat va narxning nazariy asoslari. Darslik. — T.: Iqtisod-moliya, 2018. — 492 b.
19. Sunnatov Yu.U. Nomoliyaviy firmalar buxgalteriya balansi boʻyicha oʻn ikkita transformatsiyalanish koeffitsiyentining minimal va maksimal chegaraviy miqdorlarini aniqlash uslubi.// “Faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanishning dolzarb masalalari” mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy anjuman materiallari, Z.M. Bobur nomidagi Andijon davlat universiteti, 2019-yil 11-oktyabr.
20. Sunnatov Yu.U. Nomoliyaviy firmalar moliyaviy holatiga baho berish uchun buxgalteriya balansi koʻrsatkichlari yordamida ifodalanuvchi transformatsiyalanish koeffitsiyentlarining etalon miqdorlarni aniqlash va ularni qoʻllash.// “Xalqaro moliya va hisob” ilmiy elektron jurnali №1, 2020-yil fevral.
21. Sunnatov Yu.U. Nomoliyaviy kompaniyalarning umumiy bahosiga qarab moliyaviy top-kuchlikdagi oʻrnini aniqlash.// “Xalqaro moliya va hisob” ilmiy elektron jurnali №4, 2020-yil avgust. -10 b.
22. Tashpulatov G.T. Oʻzbekistondagi baholovchi tashkilotlar reytingi va renkingini baholashning prinsipi va metodologiyasi. // “Moliya va Bank ishi” BMA ilmiy elektron jurnali. №5, 2020-yil oktyabr. – b.18-26. www.journal.bfa.uz.
23. Tashpulatov G.T. Baholovchi tashkilotlar reytingi va renkingini baholashning metodologiyasini takomillashtirish. Kapital bozorini rivojlantirish va xususiylashtirish sharoitida korporativ boshqaruvni takomillashtirishning dolzarb masalalari. Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya materiallari. Toshkent. Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi. 2022-yil 29-iyun. 71-77 bet.
24. Tashpulatov G.T.l“Oʻzbekistonning xalqaro reyting va indekslardagi oʻrnini yaxshilash muammolari: nazariya, amaliyot va strategiya” mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya materiallar toʻplami. 2023-yil 17-noyabr. 230-236 b.
25. Tashpulatov G.T. Yangi Oʻzbekiston taraqqiyoti siyosatida baholovchi tashkilotlar reytingini baholash va reytingini aniqlashning kompleks
yodashuvi zarurati. Moliya-kredit tizimini strategic rivojlantirishning muammolari va ustuvor yoʻnalishlari mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyasi 2024-yil 25-aprel materiallari toʼplami. 91-95 b.
26. Tashpulatov G.T. Oʻzbekistondagi baholovchi tashkilotlar reytingi va renkingini baholashda kompleks yondashuvning qoʻllanilishi tahlili. “Aktuar moliya va buxgalteriya hisobi” ilmiy jurnali 2024, 4(04), b. 513-522.
