TIPOLOGIK TAHLIL - KOMPOZITSIYA VA JANR (TARIXIY ASARLAR MISOLIDA)

Firuza Ikromxonova; Jazira Nursultanqizi

doi:10.47390/SPR1342V4I3Y2024N43

Mualliflar

Firuza Ikromxonova
Jazira Nursultanqizi

DOI:

https://doi.org/10.47390/SPR1342V4I3Y2024N43

Kalit so'zlar:

rivoyat, doston, roman, obraz, tipologiya, badiiy asar, badiiy evolyusiya, binar tahlil, trinar tahlil.

Annotatsiya

Maqolada To‘maris, Janna d’ Ark haqidagi asarlarning qiyosiy-tipologik tahlillari binar, trinar usullar yordamida amalga oshirilgan. Bunda tarixiy voqea, tarixiy shaxs haqidagi ma’lumotlar yillar davomida xalq og‘zaki ijodida sintezlashib, evolyusion taraqqiyotni bosib o‘tishi natijada bo‘lib o‘tgan voqea ishtirokchilari tasviri badiiylashib folklorizmning qator jihatlari bilan omuxtalashib ketishi ilmiy isbotlangan. Maqolada ob’ekt qilib olingan roman va qissaning ma’lum jihati tahlili, mazkur personajlarga asos bo‘lgan real voqelik, obrazlarning badiiy ifodasi, badiiy asarlar strukturasini o‘zaro qiyosiy tahlil etish orqali har bir obrazning o‘xshash va farqli tomonlarini aniqlash asosiy maqsad qilib olingan. Bu esa yangi davr milliy adabiyoti saviyasini belgilashda umuminsoniy tamoyillarga suyanishni, o‘zbek adabiyotida qadimdan yuksak badiiy asarlar yaratilganini isbotlashni, uning mumtoz namunalarini jahon ommasiga tavsiya etilishini kun tartibiga olib chiqqan.

Foydalanilgan adabiyotlar

Twain, Mark. Personal Recollections of Joan of Arc. Published: 1896.-427 p.

Alpomish. Aytuvchi: Fozil Yo‘ldosh o‘g‘li, yozib oluvchi: M. Zarifov. Nashrga tayyorlovchi To‘ra Mirzaev.- – Toshkent: O‘qituvchi, 1987. – B.336.

Zarifov X.T. Arshak – SHak qahramoni / XX asr o‘zbek folklorshunosligi. Antologiya [Matn] / Tuzuvchilar: O. To‘laboev va boshqa. – Toshkent: O'zbekiston milliy ensiklopediyasi, 2017. – B. 36-48.

Imomov K. O‘zbek xalq nasri poetikasi. – Toshkent: Fan. 2008. – 252 b.

Kollektiv. Adabiyot nazariyasi. Ikki tomlik. II tom. Adabiy tarixiy-tarixiy jarayon. – Toshkent: Fan. 1979. – 446 b.

Meli, Suvon. Trinar tipologiya (Platon-Pushkin – Hamid Olimjon) / O‘zbek adabiyoti qiyosiy adabiyotshunoslik aspektida: ta’sir va tipologiya O‘z.R.FA A. Navoiy nomidagi til va adabiyot instituti . – Toshkent: Muharrir, 2013.–– B. 74-80.

Nazarov B. Adabiy ta’sir va tipologik yaqinlikni o‘rganishning ayrim metodologik masalalariga doir / O‘zbek adabiyoti qiyosiy adabiyotshunoslik aspektida: ta’sir va tipologiya. O‘z.R.FA A. Navoiy nomidagi til va adabiyot instituti. – Toshkent: Muharrir, 2013. – B 6-16.

Oysuluv. Xalq dostoni. Aytuvchi Ergash Jumanbulbul o‘g‘li. YOzib oluvchi Xodi Zarif. – B. 7-22. www.ziyouz.uz kutubxonasi;

Gerodot. Istoriya. Perevod i primechaniya G. A. Stratanovskogo. – Leningrad: Nauka, 1972 g. – 604 s.