COMPARATIVE SUPERSYNTACTIC INTEGRITY IN THE UZBEK AND ENGLISH LANGUAGES.

Shirin Dadabayeva

doi:10.47390/SP1342V3SI3Y2023N28

Mualliflar

Shirin Dadabayeva

DOI:

https://doi.org/10.47390/SP1342V3SI3Y2023N28

Kalit so'zlar:

qiyoslash, supersintaktik butunlik, o‘xshash mazmunidagi SSB, chog’ishtirma mazmunidagi SSB, antiteza, farqlash, qiyos subyekti, qiyos etaloni, qiyos asosi, qiyosning shakliy ko‘rsatkichi.

Annotatsiya

Qiyoslash munosabati tillarda universal xususiyatga ega bo`lgan kategoriya bo`lib, u tilning barcha vositalar, shu jumladan matn orqali ham ifodalanadi. Bu munosabatning matn birligi supersintaktik butunlik (SSB) orqali yuzaga kelishi o‘ziga xos murakkab va o‘rganishni talab etadigan jarayondir. Tilshunoslikda matnning semantik turlarining mavjudligi haqida fikrlar mavjud bo`lib, ular orasida qiyoslash munosabatining matn birligi orqali ifodalanishi haqida juda kam olimlar fikr bildirgan. Ular umumiy ma'noda o‘xshash mazmunidagi qiyosiy matnlarga to‘xtalib o‘tgan. Shuning uchun ushbu maqolada chog’ishtirma mazmunidagi SSBlar tahlil qilinadi va ularning o‘ziga xos xususiyatlarini aniqlanadi.

Foydalanilgan adabiyotlar

Brinker K .Textstrukturanalyse.Halban d.Walter de gruyter:Berlin.-pp80-85

Gulomov A., Asqarova M. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Sintaksis. –Toshkent: O‘qituvchi, 1987;

Hakimov M. O‘zbek ilmiy matning sintagmatik va pragmatik xususiyatlari. Filol.fan.nomz. diss… –Toshkent, 1993.

Hudoyberganova D. Matnning antropotsentrik tadqiqi. – Toshkent:”Fan”.2013

Jurin S , Kriskovic A.Texts and their usage through text linguistic and cognitive linguistic analysis.2017.-Rijeka.-21p

Loseva L.M.Kak stroitsya tekst.Mokva.,1980.str.63

Mamajonov A. Tekst lingvistikasi. –T.: 1989;

Mamajonov A. Yirik sintaktik birliklar // O‘zbek tili va adabiyoti, 1980. –№5; Sverxfrazovoe yedinstvo kak sintaktiko-stilisticheskaya kategoriya // Sov. tyurkologiya. –Baku, 1983. –№ 6

Mamajonov A., Abdupattoev M. Matn nazariyasi. –Farg‘ona, 2016. –114.

Nosirova U. Poetik matnlarning pragmatik hususiyatlari.PHD disser.-Farg‘ona.2021.-B.31.

Qurbonova M., Yo‘ldoshev M. Matn tilshunosligi. –Toshkent: “Universitet” nashriyoti, 2014.

Shomaqsudov A., Rasulov I., Qo‘ng‘urov R., Rustamov H. O‘zbek tili stilistikasi. Toshkent: O‘qituvchi, 1983. –B. 147.

Turniyozov N. Matn lingvistikasi (ma’ruzalar matni). –Samarqand, 2004.