ZARDUSHTIYLIK DINIGA OID YOZMA MANBALARNING ARXEOLOGIK MANBALARDA AKS ETISHI

Mualliflar

  • Masuma Raxmonqulova

DOI:

https://doi.org/10.47390/SP1342V3I7/SY2023N04

Kalit so'zlar:

zardushtiylik, Avesto, yasht, videvdat, arxeologik materiallar, Sopolli madaniyati, Kuchuk madaniyati, Yaz madaniyati, davlatchilik, kata, vara, to’rt unsur, otashparastlik.

Annotatsiya

Maqolada zardushtiylik dinining muqqadas kitobi bo’lgan Avesto matnlaridagi ma’lumotlar va arxeologik tadqiqot ishlari natijasida aniqlangan moddiy manbalarni taqqoslab o’rganish orqali Zardushtiylik dinining tarixiy rivojlanishiga va uning O’rta Osiyodagi ta'siriga oid qimmatli ma'lumotlar keltirib o’tilgan.

Foydalanilgan adabiyotlar

Is’hoqov M. Avesto, Yasht kitobi //Toshkent. Sharq. – 2001.

Avesto. Asqar Mahkam. tarjimasi. – T.: Sharq, 2001.

Бойс М. Зороастрийцы: верования и обычаи. – М.: Наука, 1988.

Струве В.В. Родина зороастризма. Рабочая хроника института востоковедения за 43 г. – Т., 1944.

Абаев В.И. Антидевовская надпись Ксеркса // Иранские языки. – М.,-Л., 1945. Т. 1.

Darmsteter. The Sacred books of the East. – Oxford, 1895. V. IV.

Лелеков Л.А. Локальные и синкретические культы. – М.: Наука, 1991; Авеста в современной науке. – М., 1992.

Маковельский А.О. Авеста. Баку, 1960.

Дорошенко Е.А. Зороастрийцы в Иране (Историко-этнографический очерк). – М.: Наука, 1982.

Мейтарчиян М. Погребальные обряды зороастрийцев. – М., 1999.

Нейхард А.А. Скифский рассказ Геродота в отечественной историографии. – Л.: Наука, 1982.

Снесарев Г.П. Под небом Хорезма. – М.: Мысль, 1973. С. 100-103.

Бойс М. Зороастрийцы: верования и обычаи. – М.: Наука, 1988.

Лелеков Л.А. Зороастризм: явления и проблемы. – М.: Наука, 1991.

Стеблин-Каменский И.М. Авеста: Избранные гимны из Видевдата. – М., 1993

Рак И.В. Авеста в русских переводах (1861-1996). –СПб, 1997.

Крюкова В.Ю. Авеста. Видевдат, Фрагард Восьмой // Вестник древней истории. – 1994.

История народов Узбекистана. Т.I. –Т.: Фан, 1950.

O‘zbekiston tarixi.T. I . –T.: Fan, 1967.

Karimov I. A. Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q //T.: Sharq. – 1998.

https://lex.uz/docs/-1672588

“Avesto” va uning insoniyat taraqqiyotidagi o‘rni. O‘zFA. – T.: Fan, 2001.

Qayumov A.P. Xurdo Avesto // Qadimiy yozma yodgorliklar. – T.: Yozuvchi, 2000.

F. Sulaymonova. Sharq va g‘arb. Toshkent: Sharq 2001.

Avesto: Videvdot kitobi // M.Is’hoqov tarjimasi. – T.: TDShI nashriyot - bosmaxona bo‘limi, 2007.

Ashirov A. O‘zbek xalqining e’tiqod va marosimlari. – T.: Alisher Navoiy nomli O‘zbekiston Milliy kutubxonasi nashriyoti, 2007.

Jo‘raeva F.“Avesto”ning o‘zbekcha tarjimalari haqida // “Avesto” va uning insoniyat taraqqiyotidagi o‘rni. O‘zFA. – T.: Fan, 2001.b. 55-57.

Сагдуллаев А. С. Усадбы древней Бактрии. 1987. – С. 76.

Asqarov A. Qadimgi Xorazm tarixiga doir ba’zi bir masalalar // O‘zbekiston etnologiyasi: yangicha qarashlar va yondashuvlar. – T., 2004. – B.76-84.

Shaydullayev Sh. O‘rta Osiyoda zardushtiylikning paydo bo‘lishi va rivojlanish bosqichlari // “Avesto” va uning insoniyat taraqqiyotidagi o‘rni. – Toshkent-Urganch. 2001. – B. 26-27

Рапопорт Ю.А. Из истории религии Древнего Хорезма. – М., 1971. – С. 57-60.

Mohammadpour H., ANDAROODI E., Talebian M. H. Recognition of Sassanid Takht-i-Nishin (Throne Room) in the Middle of Ardeshir Khorra City; A Proposition of a Temple of Anahita and Fire Chartaqi in the Continuation of Previous Traditions //Journal of Archaeological Studies. – 2022. – Т. 13. – №. 4. – С. 161-187.

Abdullayev B. O‘rta Osiyo ilk davlatchilik jarayoni va “Avesto” arxeologiyasi masalalari. // “Avesto” va uning insoniyat taraqqiyotidagi o‘rni. O‘zFA. – T.: Fan, 2001.b. 24-25.

Yuklashlar

Nashr etilgan

2023-11-05

Havola

Raxmonqulova, M. (2023). ZARDUSHTIYLIK DINIGA OID YOZMA MANBALARNING ARXEOLOGIK MANBALARDA AKS ETISHI. Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари / Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук / Actual Problems of Humanities and Social Sciences., 3(S/7). https://doi.org/10.47390/SP1342V3I7/SY2023N04