AFG‘ONISTONDA O‘ZBEK TILINING QONUNIY ASOSLANISHI, O‘ZBEKLAR IJTIMOIY-MADANIY HAYOTIDAGI O‘RNI (XX ASR – XXI ASR BOSHLARI)
DOI:
https://doi.org/10.47390/SP1342V3I12.1Y2023N30Kalit so'zlar:
Afg‘oniston, o‘zbek tili, afg‘on o‘zbeklari, Konstitutsiya, ta’lim tizimi, matbuot, radio, televideniya, milliy uyushma, jamiyatlar.Annotatsiya
Ushbu maqolada butun XX asr davomida va XXI asr boshlarida Afg‘onistonda o‘zbek tilining holati, unga afg‘on hukumatining munosabati, o‘zbek tilining Konstitutsiya darajasida qonuniy asoslanishi, ta’lim tizimi, matbuot nashrlari, ommaviy axborot vositalari va boshqa shu kabi afg‘on o‘zbeklarining ijtimoiy-madaniy hayotidagi muhim sohalarda tutgan ahamiyati, mamlakatdagi murakkab etnolingvistik vaziyatda Afg‘oniston o‘zbeklarida o‘zligini saqlashning muhim sharti sifatida o‘zbek tilini asrash uchun harakatlari tarixiy jihatdan tahlil etilgan.
Foydalanilgan adabiyotlar
Хашимбеков Х. Узбеки Северного Афганистана. – М., Институт востоковедения РАН, 1994. – 56 c.
Alimova X. Afg‘oniston Konstitutsiyalarida davlat tili maqomi. // O‘zbek sharqshunosligi: buguni va ertasi (Ilmiy maqolalar to‘plami). – Toshkent, 2020. – B. 22-29.
Ismoilov A., Тоshqin A. Afg‘onistondagi turkiy tillar vaziyatiga doir // “Sharq mash’ali” jurnali, 2005-yil, № 1. B.12-16.
Mannonov A. Afg‘oniston xalqlari folklori va mumtoz adabiyoti tarixi. – Toshkent, 2001. – 152 b.
Hayitov Sh.A. O‘zbek muhojirligi tarixi (1917-1991 yy.). – Toshkent, “ABU MATBUOT KONSALT”. – 2008. – 208 b.
Muhammad Humayun Nadim. Shimoliy Afg‘oniston o‘zbeklari etnografik leksikasi o‘ziga xosligini belgilovchi omillar. // “So‘z san’ati” xalqaro jurnali, 2021-yil, № 3, B. 107-113.
Ingeborg Baldauf (Berlin, Humboldt universiteti). Shimoliy Afg‘oniston o‘zbeklarining tili, joylashuvi va o‘xshashligi. (Nemis tilidan G‘.Xo‘jayev va A.Ahmedov tarjimasi) // QarDU xabarlari, № 1 (23) 2015, B. – 66-79.
Hayitov Sh.A., Badriddinov S. Vatan deya vatansiz qolganlar qismati. – Buxoro, “Buxoro” nashriyoti, 2005. – 159 b.
Muhammad Yasin Eldash. Afg‘onistonda o‘zbek tili va adabiyotining o‘tmishi va bugungi ahvoli // http://eldash123.blogfa.com/post/2
O‘zМА. R-2661- fond, 1-ro‘yxat, 302-yig‘ma jild, 3,4-varoq.
O‘zМА. R-2822- fond, 1-ro‘yxat, 73-yig‘ma jild, 6,7-varoq.
Nazarov N. Afg‘oniston o‘zbeklari. – Toshkent, 2011. – 127 b.
O‘zМА. R-2822- fond, 1-ro‘yxat, 4-yig‘ma jild, 44-varoq.
Omidullah Bayani. Study of uzbek language’s part of speech in Afghanistan (Afg‘onistonda o‘zbek tili so‘z turkumlarining o‘rganilishi). // Eurasian journal of academic research. Innovative Academy Research Support Center. Volume 1 | ISSUE 01| ISSN 2181-2020, April 2021: P. 200-205. www.innacademy.uz. https://doi.org/10.5281/zenodo.4711213.
Nurulloh Oltoy. Afg‘onistonda o‘zbek adabiy tili muammolari. // “Guluston” jurnali, 2014. № 5, B. 22-28.
Hayitov Sh.A., Badriddinov S. O‘zbekiston – bizga ham Vatan.... – Buxoro, “Buxoro” nashriyoti, 2006. – 156 b.
Ehsonullo Quvonch. O‘zbek tilining Afg‘onistondagi video medialar va ijtimoiy tarmoqlarda qo‘llanilishi. O‘zA ilmiy-elektron jurnali, 2022-yil, № 10 (36), B. 130-138.
Karimov D. Ona tilimizning hayotbaxsh qudrati // “Xalq so‘zi” gazetasi, 2020-yil 22-oktabr, № 223 (7725), B. 4.
Afg‘onistonda O‘zbek tili kuniga bag‘ishlangan bayram tadbirlari birinchi marta davlat miqyosida nishonlandi. // https://daryo.uz/2020/10/21/afgonistonda-ozbek-tili-kuniga-bagishlangan-bayram-tadbirlari-birinchi-marta-davlat-miqyosida-nishonlandi/ , 21.10.2020
Шарипов У.З., Хашимбеков Х. Исторический и современный аспекты социального и политического положения афганских узбеков. // Афганистан-2010. Политические и экономические реалии современного Афганистана в условиях геостратегической экспансии Запада (сборник статей). – Москва, 2010. С. 103-146.
Лалетин Ю.П. Ресурсный потенциал Северного Афганистана, консалидация этнических меньшинств и укрепление элит в этом регионе. – Москва, 2000. – 43 с.
Yuklashlar
Nashr etilgan
Havola
Son
Bo'lim
